Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái (gọi tắt là Liên hiệp Hội tỉnh) được thành lập ngày 20/4/2000. Sau 14 năm hoạt động, từ 6 tổ chức hội thành viên với 1.400 hội viên đến nay đã phát triển thành hệ thống tổ chức khá toàn diện gồm Văn phòng cơ quan, hai ban chuyên môn (Ban Thông tin phổ biến kiến thức và hội viên, Ban Khoa học công nghệ và Tư vấn phản biện), 20 tổ chức hội thành viên chuyên ngành, 1 trung tâm được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật với hơn 11 vạn hội viên.

Liên hiệp Hội tỉnh là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức Yên Bái. 14 năm xây dựng và phát triển, thời gian không phải là nhiều song được sự quan tâm của Liên hiệp Hội Việt Nam; sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, chỉ đạo của UBND tỉnh; sự phối hợp và hỗ trợ của các ngành liên quan, Liên hiệp Hội tỉnh đã khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, từng bước khẳng định vị trí, vai trò trong việc đoàn kết tập hợp, phát huy trách nhiệm của đội ngũ trí thức trên địa bàn tỉnh, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Với phương châm “trọng chất lượng hơn số lượng”, Liên hiệp Hội tỉnh đã luôn chú trọng củng cố, phát triển, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức thành viên; tạo môi trường và điều kiện để phát huy năng lực sáng tạo, nâng cao phẩm chất, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn của đội ngũ trí thức; quan tâm tuyên truyền, vận động trí thức tham gia các tổ chức hội thành viên và đơn vị thuộc hệ thống Liên hiệp Hội tỉnh.

Hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội là chức năng, nhiệm vụ quan trọng chủ yếu được Liên hiệp Hội và các tổ chức hội thành viên chuyên ngành quan tâm thực hiện với phương châm “Hiệu quả, thiết thực, theo phạm vi quy định” đã phát huy được trí tuệ của nhiều trí thức khoa học, tham gia ý kiến có chất lượng, góp phần hoàn thiện các nghị quyết, các chương trình hành động của Tỉnh ủy và kế hoạch, quy định, mục tiêu, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, các chế tài, văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương cũng như một số dự thảo luật của Quốc hội.

Đặc biệt, trong năm 2013, Liên hiệp Hội tỉnh đã tổ chức một số hội thảo tham gia ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 với hàng trăm ý kiến tâm huyết, chất lượng được Ban chỉ đạo của tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh tổng hợp báo cáo Quốc hội khóa XIII.

Công tác đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, chuyên môn liên quan đã được Liên hiệp Hội tỉnh, các tổ chức hội thành viên chú trọng thực hiện có hiệu quả với phương pháp phối hợp cùng cơ quan chuyên môn triển khai một số dự án liên quan, hướng vào nội dung cụ thể như: nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác hội; kỹ năng viết đề xuất, nhiệm vụ tư vấn phản biện, giám định xã hội; công tác vận động chính sách, phương pháp, kỹ năng trao đổi và chia sẻ thông tin với người dân, phương pháp chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ cho nhân dân…

Liên hiệp Hội tỉnh cùng nhiều tổ chức hội thành viên và một số cá nhân hội viên đã tích cực tham gia phổ biến kiến thức, nghiên cứu, ứng dụng, triển khai các đề tài, dự án khoa học.

Từ khi thành lập đến nay, cơ quan Văn phòng Liên hiệp Hội tỉnh, các tổ chức hội thành viên và một số hội viên đã tham gia nghiên cứu trên 300 đề tài, dự án khoa học cấp Nhà nước, cấp tỉnh và cấp ngành; nhiều đề tài, dự án đã được ứng dụng có hiệu quả vào phát triển các mô hình kinh tế, xây dựng nông thôn mới, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, thực hiện an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo…

Liên hiệp Hội tỉnh đã phối hợp cùng các tổ chức đơn vị hội thành viên, cộng tác viên phát hành Bản tin “Khoa học và cuộc sống” 4 số/năm và đã phát hành được 6.000 cuốn. Bản tin đã trở thành diễn đàn trao đổi thông tin bổ ích của trí thức Yên Bái và nhân dân, được đông đảo bạn đọc trong và ngoài tỉnh quan tâm.

Hội thi sáng tạo kỹ thuật trong lứa tuổi thanh thiếu niên và nhi đồng toàn quốc được tổ chức năm một lần và Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Yên Bái được tổ chức 2 năm/lần là sân chơi cho các trí thức và nhân dân tham gia nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật.

Thời gian qua, Liên hiệp Hội tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức thành công 5 hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật của tỉnh, 10 hội thi sáng tạo trong lứa tuổi thanh thiếu niên và nhi đồng toàn quốc và đã có nhiều giải pháp đạt thứ hạng cao. Trong đó có giải nhất, giải đặc biệt của hội thi sáng tạo kỹ thuật dành cho lứa tuổi thanh thiếu niên và nhi đồng toàn quốc được đưa đi dự hội thi quốc tế và khu vực; nhiều giải pháp sáng tạo kỹ thuật được ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống.

Tăng cường hiệu quả và môi trường hoạt động, Liên hiệp Hội tỉnh đã luôn thực hiện tốt vai trò là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái trong việc vận động, tập hợp đoàn kết trí thức, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng, ý kiến của đội ngũ trí thức Yên Bái với Đảng, chính quyền Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc địa phương, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tại địa phương, thực hiện công tác đối ngoại nhân dân... Năm 2012, Liên hiệp Hội tỉnh và Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã ký kết chương trình phối hợp công tác giai đoạn 2012 - 2015.

Công tác phối hợp với một số tổ chức, cơ quan chuyên môn liên quan có tổ chức hội thành viên chuyên ngành đã được Liên hiệp Hội tỉnh chủ động thực hiện, góp phần tạo điều kiện hỗ trợ cho hội thành viên chuyên ngành hoạt động đồng thời tạo sự gắn bó, phối hợp chặt chẽ trong hướng dẫn, chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức hội thành viên chuyên ngành.

Trong năm 2013, Liên hiệp Hội tỉnh đã ký kết chương trình phối hợp công tác với Sở Khoa học và Công nghệ giai đoạn 2013 - 2015; tổ chức các cuộc làm việc và ký kết ra thông báo chung về thực hiện nhiệm vụ liên quan với Sở Giao thông - Vận tải, Sở Y tế.

Là 1 trong 10 tổ chức hội đặc thù cấp tỉnh, Liên hiệp Hội tỉnh đã thực hiện tốt hoạt động thi đua trong khối, hưởng ứng tích cực các phong trào thi đua yêu nước do UBND tỉnh Yên Bái phát động và đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba, 2 lần được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen, 2 lần được nhận cờ thi đua xuất sắc của UBND tỉnh; nhiều tập thể, cá nhân hội viên được Chủ tịch nước tặng huân chương lao động các hạng, được Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh tặng bằng khen và được công nhận danh hiệu “Chiến sĩ thi đua” cấp tỉnh, cấp Liên hiệp Hội Việt Nam.

Liên hiệp Hội tỉnh cũng đã chú trọng chủ động khâu nối làm việc và cung cấp thông tin hai chiều giải quyết nhiệm vụ liên quan đến hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh và các tổ chức, đơn vị thành viên, đối với một số cơ quan ban, ngành cấp tỉnh như: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Văn phòng Tỉnh ủy, Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Tỉnh đoàn, Sở Nội vụ, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Giáo dục và Đào tạo, Văn phòng UBND tỉnh, Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân tỉnh, Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh, UBND các huyện, thị, thành phố...

Liên hiệp Hội tỉnh và một số tổ chức thành viên (Trung tâm Phát triển khoa học công nghệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Yên Bái CDSH, Hội Đông y, Hội Luật gia, Hội Khuyến học, Hội Thầy thuốc trẻ, Hiệp hội Vận tải ô tô...) đã tích cực vận động sự tài trợ từ nhiều nguồn, đặc biệt là các tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước.

Các nguồn hỗ trợ, tài trợ thông qua các dự án trong thời gian qua thực hiện trên địa bàn tỉnh được gần 50 tỷ đồng đã góp phần tăng thêm điều kiện, đổi mới nội dung hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh và các tổ chức hội thành viên, đóng góp vào công tác an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo của tỉnh.

Tăng cường sự lãnh đạo của tỉnh đối với hoạt động của Liên hiệp Hội, thời gian qua, Đảng đoàn và Ban Thường vụ Liên hiệp Hội tỉnh đã chủ động, kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành một số văn bản liên quan như: Quyết định số 1586/QĐ-UBND ngày 31/10/2013 của UBND tỉnh Yên Bái phê duyệt Đề án phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái giai đoạn 2013 - 2015...

Sau 14 năm thành lập và phát triển, với những gì đã đạt được phải khẳng định rằng, quyết định thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái là quyết định đúng hướng của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và của UBND tỉnh Yên Bái lúc bấy giờ (Yên Bái là tỉnh đầu tiên ở miền núi phía Bắc quyết định thành lập Liên hiệp Hội tỉnh; đến nay còn 2 tỉnh mới quyết định thành lập nhưng chưa tiến hành đại hội).

Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh; sự phối hợp, giúp đỡ của các cấp, các ngành, Liên hiệp Hội tỉnh đã được củng cố về hệ thống tổ chức (có Đảng đoàn trực thuộc Tỉnh ủy, Ban chấp hành có 34 đồng chí, trong đó có 1 Phó chủ tịch UBND tỉnh, có 5 tỉnh ủy viên, 5 đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, 16 giám đốc, phó giám đốc sở, trưởng, phó đoàn thể cấp tỉnh; có Chi bộ trực thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh) và trụ sở, trang thiết bị, điều kiện làm việc từng bước được đầu tư... Liên hiệp Hội tỉnh đã và đang tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của mình là tổ chức chính trị - xã hội, là ngôi nhà chung của trí thức Yên Bái.

Tuy nhiên, hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh cũng còn bộc lộ một số tồn tại, khó khăn cần được tiếp tục quan tâm giải quyết:

1 - Nhận thức, triển khai thực hiện Chương trình hành động số 19-Ctr/TU ngày 2/12/2011 của Tỉnh ủy, thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước” còn thiếu đồng bộ, kết quả chưa tốt ở một số cấp ủy, huyện và một số cơ quan chuyên môn liên quan cấp tỉnh; công tác kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy chưa được quan tâm đúng mức, không kịp thời, thiếu thường xuyên.

2 - Chất lượng, năng lực, trình độ chuyên môn của một bộ phận đội ngũ trí thức địa phương còn yếu, tính chuyên nghiệp hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Hiệu quả hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh và một số tổ chức hội thành viên tính sáng tạo, đổi mới còn hạn chế; cơ chế điều hành, điều kiện làm việc còn khó khăn. Chính sách thu hút cán bộ khoa học - công nghệ có trình độ giỏi về làm việc ở tỉnh còn vướng mắc về cơ chế tuyển dụng và sử dụng, thiếu hấp dẫn. Chính sách động viên, tôn vinh trí thức chưa được quan tâm đúng mức, thiếu kịp thời.

3 - Một số văn bản chỉ đạo, cơ chế, chính sách của cơ quan cấp Trung ương liên quan và của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam còn thiếu sự đồng bộ thống nhất, không kịp thời; hiệu lực thi hành ở cấp tỉnh còn hạn chế, kết quả thấp nhưng lại không được giám sát, kiểm tra, giải quyết kịp thời, làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh.

Để phát huy tốt hơn nữa vai trò là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức Yên Bái, trong thời gian tới, Liên hiệp Hội tỉnh cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau:

1 - Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các tổ chức liên quan tổ chức thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động số 19-Ctr/TU ngày 2 tháng 12 năm 2011 của Tỉnh ủy Yên Bái về thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16 tháng 4 năm 2010 của Bộ Chính trị khóa X “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”. Trước mắt phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tiến hành khảo sát kết quả 3 năm thực hiện Chương trình hành động số 19-CTr/TU của Tỉnh ủy Yên Bái.

2 - Cụ thể hóa thực hiện Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ về hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cùng với tiếp tục thực hiện Quyết định số 893/QĐ-UBND ngày 26/4/2011 của UBND tỉnh Yên Bái “Về việc ban hành quy định về hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái” theo hướng “Phạm vi phù hợp, kết quả thiết thực”.

Triển khai có hiệu quả công tác phổ biến kiến thức theo Quyết định số 1586/QĐ-UBND ngày 31/10/2013 của UBND tỉnh về “Phê duyệt Đề án phổ biến kiến thức của Liên hiệp Hội tỉnh giai đoạn 2013 - 2015”.

Tổ chức thực hiện có chất lượng Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Yên Bái và hội thi sáng tạo kỹ thuật dành cho lứa tuổi thanh thiếu niên và nhi đồng toàn quốc.

3 - Chủ động, tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống tổ chức Liên hiệp Hội tỉnh, trọng tâm là điều kiện và hiệu quả hoạt động thiết thực của các tổ chức đơn vị thành viên; thu hút, đãi ngộ, tôn vinh các trí thức tài năng để họ phát huy trí tuệ, cống hiến cho sự phát triển của tỉnh.

4 - Chuẩn bị và thực hiện tốt nội dung, kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ liên quan để tiến tới tổ chức thành công Đại hội đại biểu Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái lần IV (nhiệm kỳ 2015 - 2020) với chủ đề “Trí thức Yên Bái đoàn kết, dân chủ, trí tuệ, phát triển bền vững vì mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”; thi đua lập thành tích thiết thực chào mừng đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020, các ngày lễ lớn trong năm 2014 - 2015; kỷ niệm 15 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội tỉnh (20/4/2000 - 20/4/2015), 32 năm thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2015) và Đại hội Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ VII (2015 - 2020).

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, Liên hiệp Hội tỉnh mong muốn thường xuyên nhận được sự quan tâm kịp thời hơn nữa trong lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và UBND tỉnh; sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các cấp, các ngành, tổ chức liên quan trong tỉnh và sự quan tâm, giúp đỡ của Liên hiệp Hội Việt Nam, cơ quan Trung ương liên quan. Năm 2014 và 2015 là năm tập trung các giải pháp tích cực nhằm hoàn thành mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2010 - 2015 cũng là năm chuẩn bị và tiến tới thực hiện thành công đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020. Liên hiệp Hội tỉnh kêu gọi đội ngũ trí thức Yên Bái đoàn kết, phát huy trí tuệ, hăng hái thi đua, nêu cao trách nhiệm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và vai trò của mình, cống hiến cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và sự phát triển của tỉnh Yên Bái.

Hoàng Thương Lượng - Ủy viên Hội đồng Trung ương Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam  -  Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái