Bước vào sản xuất vụ đông xuân, nhà nông đứng trước nhiều khó khăn do diễn biến thời tiết phức tạp, giá giống, giá phân bón và vật tư nông nghiệp tiếp tục leo thang, nhất là các giống lúa lai, đã ảnh hưởng đến việc đầu tư sản xuất của người dân. Đợt rét đậm, rét hại kéo dài đúng vào thời vụ gieo trồng lúa xuân. Để tránh rét cho lúa đông xuân, ngành nông nghiệp khuyến cáo các địa phương hạn chế tối đa gieo cấy trà xuân sớm, tập trung gieo cấy trà xuân chính vụ và mở rộng tối đa trà xuân muộn.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng chuẩn bị giống dự phòng bằng những giống lúa ngắn ngày để ứng phó kịp thời nếu gặp điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại. Tích cực cung ứng giống, lấy nước đổ ải và tăng cường chỉ đạo về cơ cấu giống và lịch thời vụ, các địa phương đưa vào gieo cấy 18.546ha lúa đông xuân, vượt 346,6ha so với kế hoạch. Trong đó, cơ cấu giống lúa lai chiếm 50% - 55%, chủ yếu là giống Nhị ưu 838, Nhị ưu 63, Syn6; lúa thuần chất lượng cao tập trung vào các giống: Hương Chiêm, DDS1, HT1, KD18…

Ngay sau khi gieo cấy hết diện tích, ngành nông nghiệp, các huyện, thị đã chỉ đạo nông dân tập trung chăm sóc nên cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Đến nay, trà 1 đang trong giai đoạn cuối đẻ nhánh đến đứng cái, trà 2 ở giai đoạn đẻ nhánh. Phòng trừ sâu bệnh hại lúa với vai trò "đứng mũi chịu sào", ngay từ đầu vụ, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh đã thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình sâu bệnh, làm tốt công tác dự báo và có biện pháp chỉ đạo phòng trừ kịp thời nên dịch bệnh được khống chế.

Theo báo cáo của Chi cục, thời gian vừa qua, trên đồng ruộng chỉ xuất hiện lẻ tẻ hiện tượng các loại sâu bệnh hại lúa như: ốc bươu vàng diện tích nhiễm 35ha; ruồi diện tích bị nhiễm 107ha; bệnh đạo ôn diện tích nhiễm 17ha; các bệnh nghẹt rễ, bọ xít đen gây hại nhẹ.

Tuy nhiên, dựa vào quy luật hàng năm, tháng 4 và đầu tháng 5 là tháng cao điểm sâu bệnh hại lúa. Tình hình thời tiết tiếp tục có những diễn biến phức tạp, mưa nắng bất thường sẽ là điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát sinh gây hại trên diện rộng. Trong đó, nông dân cần tập trung đề phòng: bệnh đạo ôn sẽ tiếp tục gây hại trên các trà lúa, bệnh thường phát sinh gây hại trong điều kiện thời tiết ấm, trời âm u, ẩm độ không khí cao và hại nặng trên các giống như: lúa nếp, lúa chất lượng như Nhị ưu 838…; bệnh khô vằn thường xuất hiện trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ cao, khi cây lúa ở giai đoạn cuối đẻ nhánh đến đứng cái và hại mạnh từ giai đoạn làm đòng đến cuối vụ. Rầy nâu, rầy lưng trắng thường xuất hiện từ trung tuần tháng 4 đến cuối tháng 4 và gây hại chủ yếu trên lúa xuân sớm, xuân trung giai đoạn làm đòng - trỗ, ngậm sữa, lúa xuân muộn giai đoạn đòng. Ngoài ra, bà con cần thường xuyên theo dõi và phòng trừ các đối tượng như: sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân, bọ xít dài, bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn.

Chị Hà Thị Liêm ở xã Thanh Lương huyện Văn Chấn (Yên Bái) cho biết: "Vụ xuân này, gia đình tôi cấy 4 sào lúa bằng các giống lúa ngắn ngày. Thời tiết thuận lợi, cây lúa sinh trưởng và phát triển  tốt nhưng gần đây, trên đồng ruộng xuất hiện ốc bươu vàng gây hại lúa. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng nên gia đình tôi đã diệt trừ kịp thời. Từ nay đến cuối vụ, gia đình thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời sâu bệnh vì đây là thời điểm ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lúa".

Để vụ đông xuân đạt năng suất cao, nông dân không nên chủ quan, lơ là mà cần tích cực thăm đồng, chủ động phát hiện kịp thời sâu bệnh hại lúa, có biện pháp phòng trừ hiệu quả. Từ nay đến cuối vụ, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh tiếp tục chỉ đạo nông dân tập trung chăm sóc tốt cây lúa, làm tốt công tác dự báo tình hình sâu bệnh và phát hiện sớm, xử lý kịp thời khi có sâu bệnh xuất hiện; chủ động nguồn thuốc bảo vệ thực vật phòng khi có dịch xảy ra. 

Văn Thông