Được biết, cách đây 20 - 30 năm, chăn nuôi thủy sản ở huyện phát triển mạnh mẽ. Nhà nhà nuôi cá lồng, cá ao. Phong trào nuôi cá phát triển khắp các miền quê, vùng sông nước. Cá chim trắng, rô phi đơn tính, chép lai, trắm cỏ... đã được người dân đưa vào nuôi tổng hợp, khi có hiệu quả thì đầu tư mở rộng thêm diện tích.

Theo đó, sản lượng khai thác mỗi năm đạt hàng ngàn tấn cá, tôm. Mỗi khi nhà có khách, chủ nhà ra lồng, bắt những con cá từ 5 - 7kg lên mời khách. Nhà không nuôi cá lồng lại ra hồ làm mẻ lưới là có ngay cá, tôm tươi đãi khách. Nhưng thời "hoàng kim" ấy cũng dần qua đi bởi sự phát triển tự phát, thiếu kiến thức khoa học của người dân, khiến hàng loạt lồng cá bị nhiễm bệnh. Nhiều người đã phá sản, nguồn lợi thủy sản trên hồ Thác Bà cũng cạn kiệt bởi cách đánh bắt "hủy diệt". Người dân lại trở về với công việc đồng áng vốn có, cái đói, cái nghèo không sao thoát nổi đối với nhiều gia đình.

Trước thực trạng trên, huyện quyết tâm vực dậy nghề nuôi trồng thủy sản. Với lợi thế trên 15.000ha mặt nước hồ Thác Bà và 555ha ao, hồ nhỏ trong dân, huyện đã phát động phong trào chăn nuôi thủy sản tới hầu hết các xã vùng ven hồ. Và chính sách hỗ trợ nuôi trồng thủy sản đã tạo động lực cho người dân. Người dân vùng hồ, ven sông Chảy và kể cả người trong thị trấn Yên Bình cũng ra hồ, đóng lồng, nuôi cá. Mất hơn 30 phút ngồi thuyền máy, chúng tôi đến khu vực nuôi cá lồng của gia đình anh Hoàng Văn Sử ở tổ 18, thị trấn Yên Bình.

Hiện nay, anh Sử đang nuôi 3 lồng cá, trong đó, 2 lồng cá trắm và 1 lồng cá nheo. Làm nghề nuôi cá trên hồ đã hơn chục năm, nhưng trước đây, anh làm bè nuôi ngay gần bờ nhưng do nguồn nước bị ô nhiễm nên hiệu quả không cao. Năm 2013, anh được thuê trông coi đảo cây trên hồ, vậy là, làm lán, đóng lồng, nuôi cá. Anh Sử cho biết: "Nuôi ở đây, xa dân cư nên nước không bị ô nhiễm, cá lớn nhanh, không bị bệnh. Nếu tiếp tục được sự hỗ trợ của Nhà nước và vay vốn ưu đãi thì thời gian tới tôi sẽ nhân rộng và đưa vào nuôi thêm các loại cá đặc sản".

Theo anh Sử, nuôi cá trắm trong lồng cũng không khó, nếu thuận lợi cá không mắc bệnh thì thu nhập cao. Một năm, từ 2 lồng cá cũng mang về cho gia đình anh từ 50 - 60 triệu đồng sau khi đã trừ chi phí. Chị Phùng Thế Hồng, cán bộ phụ trách chăn nuôi Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện khẳng định: "Chăn nuôi thủy sản trên địa bàn huyện những năm gần đây đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nhất là đối với những xã vùng ven hồ. Từ nuôi cá lồng, nhiều gia đình vươn lên, xóa đói giảm nghèo, điển hình là người dân ở xã Vĩnh Kiên, Vũ Linh, thị trấn Yên Bình…".

 Những năm qua, người nuôi cá lồng và quây lưới tại các eo, ngách trên hồ Thác Bà đã nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước. Riêng năm 2014, toàn huyện được hỗ trợ 30 lồng cá với mức 3 triệu đồng/lồng.  Song song với đó, huyện còn phối hợp với Chi cục Thủy sản tỉnh, Trung tâm Khuyến nông tỉnh mở các lớp tập huấn kỹ thuật, thâm canh nuôi trồng thủy sản tới các hộ dân ven hồ. Bên cạnh đó, huyện còn chỉ đạo các xã có diện tích ruộng cấy lúa một vụ năng suất thấp sang đào ao thả cá và nuôi cá xen lúa. Đặc biệt, trong năm qua, một số người dân đã mạnh dạn mua lưới về quây tại các eo, ngách nhỏ trên hồ để nuôi cá rô phi đơn tính, cho hiệu quả cao.

Nhờ vậy, nghề nuôi trồng thủy sản trên địa bàn huyện, nhất là nuôi cá lồng phát triển mạnh mẽ. Nhiều người ở hẳn trên hồ để nuôi cá rồi vào đất liền, xây nhà cao cửa rộng, mua sắm đầy đủ tiện nghi sinh hoạt đắt tiền. Dọc các xã ven hồ từ Xuân Lai, Vĩnh Kiên, Phúc Ninh, đến thị trấn Thác Bà, Thịnh Hưng, thị trấn Yên Bình đâu đâu cũng thấy người dân nuôi cá lồng. Đến nay, toàn huyện có trên 375 lồng cá các loại gồm: trắm, nheo, ngạnh, tầm… Sản lượng khai thác hàng năm đạt trên 3.500 tấn, giá trị đạt gần 20 tỷ đồng.

Với lợi thế về mặt nước và truyền thống nuôi cá cùng với những định hướng, cơ chế, chính sách phù hợp, nghề nuôi trồng thủy sản ở Yên Bình sẽ ngày một phát triển và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Hồng Duyên