Đến nay, huyện Văn Chấn đã quy hoạch và hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung và mang tính bền vững, như: các mô hình lúa hàng hóa ở Mường Lò, chè hàng hóa ở vùng trong, cây ăn quả ở cả vùng ngoài và vùng trong, chăn nuôi đại gia súc ở vùng cao... Đồng thời, tạo điều kiện về đất đai, vốn; khoa học kỹ thuật; thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các chương trình phát triển nông nghiệp trên địa bàn.

Mới 34 tuổi anh Nguyễn Văn Huy ở tổ 7, thị trấn Nông trường (TTNT) Trần Phú đã sở hữu 2ha cam quýt các loại, cho thu nhập hơn 300 triệu đồng mỗi năm. Diện tích cam quýt chưa phải là nhiều, nhưng điều đáng nói là anh Huy đã biết chọn các loại cam phù hợp với đồng đất, được thị trường ưa chuộng, trồng nhiều loại cam và trồng cam theo vùng quy hoạch của thị trấn.

Anh Huy tâm sự: “Trồng nhiều loại thì lúc không may loại này mất mùa thì loại khác vẫn có thể cho thu hoạch, đối với cam sành phải thường xuyên đảm bảo nước tưới thì cây mới phát triển nhanh, nhiều nước quá thì sẽ bị vàng lá thối rễ, ảnh hưởng đến tuổi thọ và hiệu quả kinh tế; chỉ có điều còn trăn trở là khi cam được thu hoạch, mình vẫn phải tự tìm kiếm khách hàng để đảm bảo cho đầu ra sản phẩm nên vẫn còn tình trạng tư thương ép giá”.      

Cùng với gia đình anh Huy, hiện nhân dân TTNT Trần Phú sở hữa gần 400ha cam các loại, trong đó cam Đường canh chiếm 30% diện tích. Trung bình một năm nhân dân thị trấn thu hoạch trên dưới 2.000 tấn cam với giá bình quân 16 triệu đồng/tấn, riêng cam Đường canh đạt 25 triệu đồng/tấn. Đã xuất hiện nhiều mô hình trồng cam theo quy mô về cả diện tích, cơ cấu giống; nhiều hộ thu nhập từ trồng cam đạt 500 triệu đồng/năm, cá biệt có những hộ thu nhập tới 700 triệu đồng.

Bà Trần Thị Loan - Phó chủ tịch UBND TTNT Trần Phú cho biết: “Để phát triển cây cam quýt thành mô hình theo hướng sản xuất hàng hóa và mang tính bền vững, chúng tôi không chỉ quy hoạch về vùng sản xuất ở địa bàn có điều kiện về thổ nhưỡng, đất đai, khí hậu phù hợp mà thị trấn còn quy hoạch cả giống trồng để đảm bảo về điều kiện thu hoạch, kinh nghiệm chăm sóc và đầu tư theo mùa vụ sản xuất”.

Theo ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện thì: Văn Chấn có trên 80% nông dân sống dựa vào sản xuất nông nghiệp, do vậy mục tiêu phát triển nông nghiệp của huyện là tập trung sản xuất hàng hóa thì mới đem lại hiệu quả kinh tế, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Thực tế những năm qua, huyện đã quy hoạch và hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung và mang tính bền vững.

Đối với mô hình lúa hàng hóa vùng Mường Lò, tập trung vào các loại lúa thuần chất lượng cao, như: Séng cù, Chiêm hương, Nghi hương 305, nếp tan Tú Lệ. Đối với cây chè, huyện đã đẩy mạnh chương trình cải tạo chè bằng các giống chất lượng cao và quy hoạch các vùng sản xuất chè. Đến nay, toàn huyện có gần 5.000ha chè, trong đó cải tạo trồng mới đạt 35ha; riêng chè Shan tuyết Suối Giàng hiện đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận nhãn hiệu từ cuối năm 2013.

Trong quy hoạch vùng ngoài chủ yếu cây ăn quả có múi với gần 1.000ha cam ở các xã: Thượng Bằng La, Nghĩa Tâm, TTNT Trần Phú... hiện đang xây dựng Đề án từ 1.500ha đến 2.000ha cam, tiến tới xây dựng nhãn hiệu tập thể cho cam Văn Chấn. Vùng trong cây nhãn, vải, xây dựng vùng cây ăn quả đặc sản, nhãn chín muộn, một số cây trồng đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Việc quy hoạch phát triển vùng và sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa đã tạo điều kiện cho cơ giới hóa sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học, từ đó giảm chi phí và sức lao động, tiết kiệm thời gian; góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập cho nông dân.

Song song với các cây trồng chủ lực, ngành chăn nuôi ở Văn Chấn cũng đang trên đà phát triển mạnh mẽ theo hướng sản xuất hàng hóa, tập trung. Số lượng đàn gia súc gia cầm ngày càng tăng, với tổng số trên 20.000 con trâu, bò, tăng 4,2% kế hoạch.

Cây cam được quy hoạch và phát triển mạnh ở địa bàn các xã vùng ngoài của huyện Văn Chấn.

Để các sản phẩm nông nghiệp có nhãn hiệu và thương hiệu, có tính cạnh tranh cao, sản xuất sản phẩm sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, các mô hình nông nghiệp của Văn Chấn đã sản xuất theo hướng gia tăng về giá trị, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi; nhà doanh nghiệp phải gắn với nhà nông, khoa học kỹ thuật phải đi trước một bước. Huyện còn quan tâm phát triển nông nghiệp sạch, theo hướng sản xuất hàng hóa; xây dựng, bổ sung quy hoạch phát triển nông nghiệp, chỉ đạo có hiệu quả việc chuyển đổi các mô hình canh tác gắn với chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng năng suất và giá trị cao.

Để định hướng phát triển các vùng chuyên canh nông nghiệp cho thu nhập cao, tại Đại hội Đảng bộ huyện Văn Chấn nhiệm kỳ 2015 - 2020 tiếp tục đề ra mục tiêu phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung sản xuất lúa, ngô hàng hóa ở khu vực Mường Lò; vùng ngoài, nâng cao chất lượng sản phẩm chè và cam; tập trung chăn nuôi đại gia súc ở vùng cao, phát triển các mô hình chăn nuôi bán chăn thả. Ngoài cơ chế chính sách của Trung ương và tỉnh, huyện sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, vận động chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân, hỗ trợ người dân; đưa cơ giới vào sản xuất, có cơ chế hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm nông sản hàng hóa, nhãn hiệu tập thể, gắn với mở rộng thị trường.

Ngọc Lan (Đài TT-TH Văn Chấn)