Với vai trò của cơ quan dân cử, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Yên Bái đặc biệt quan tâm đến công tác tác tiếp dân, nhận đơn thư khiếu nại, yêu cầu của công dân và hướng dẫn để nhân dân thực hiện đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, HĐND tỉnh tích cực giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo để góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân và giữ vững tình hình an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Từ năm 2011 đến nay, Thường trực, các ban HĐND tỉnh đặc biệt chú trọng và thực hiện khá tốt công tác tiếp công dân. Trên cơ sở những quy định của Luật Tổ chức HĐND và UBND, Quy chế hoạt động của HĐND và các văn bản hướng dẫn của Trung ương, sau khi kiện toàn công tác tổ chức HĐND các cấp, HĐND tỉnh, huyện, thị xã, thành phố và xã đã ban hành Quy chế phối hợp công tác giữa thường trực HĐND, UBND, ban thường trực ủy ban mặt trận Tổ quốc (MTTQ) các cấp, trong đó có Quy chế quy định về công tác tiếp dân của thường trực HĐND, trách nhiệm của đại biểu HĐND trong việc tiếp công dân và đôn đốc, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân theo quy định của pháp luật và quy chế tiếp công dân.

Ngoài việc bố trí cán bộ có năng lực để làm nhiệm vụ tiếp công dân, Thường trực và các ban HĐND tỉnh còn tham gia tiếp công dân tại trụ sở cơ quan.

Để giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo có hiệu quả, công tác giám sát việc giải quyết đơn thư cũng là một khâu quan trọng. Thường trực HĐND và các ban HĐND tỉnh hàng năm đã có kế hoạch giám sát chuyên đề đối với một số vụ việc có nội dung cụ thể mà các cơ quan có thẩm quyền đã giải quyết nhưng công dân không đồng ý và tiếp tục khiếu nại kéo dài, trong đó có những vụ việc khiếu nại về thực hiện chế độ, chính sách và một số bản án đã có hiệu lực pháp luật. Nhìn chung, các kiến nghị sau giám sát đều được các cơ quan chức năng chấp nhận và có biện pháp xử lý, khắc phục, được cử tri và nhân dân đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao.

Thông qua hoạt động tiếp công dân, Thường trực HĐND và các ban HĐND tỉnh không chỉ lắng nghe công dân trình bày ý kiến, kiến nghị và tiếp thu mà còn dành thời gian để tuyên truyền, giải thích cho công dân về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương giải quyết kịp thời những kiến nghị cũng như khiếu nại, tố cáo của công dân.

Trong tiếp công dân luôn tôn trọng quyền dân chủ nhằm tạo điều kiện cho người dân trình bày tâm tư, nguyện vọng và những yêu cầu, kiến nghị của mình. Những đơn thư khiếu nại, tố cáo có cơ sở, Thường trực HĐND kiến nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét, giải quyết đúng quy định; đối với những trường hợp khiếu nại, tố cáo, phản ánh không đúng sự thật, Thường trực HĐND ra văn bản trả lời rõ và vận động công dân chấp hành đúng pháp luật.

Từ năm 2011 đến năm 2013, Thường trực HĐND tỉnh đã thực hiện 646 lượt tiếp công dân; đại biểu HĐND đã tiếp 30 buổi tại trụ sở tiếp dân của tỉnh. Qua tiếp dân, Thường trực HĐND tỉnh đã tiếp nhận 188 đơn thư của công dân và sau khi tiếp nhận đã tiến hành nghiên cứu, giải thích, hướng dẫn cho công dân khiếu kiện đúng cấp có thẩm quyền đồng thời phân loại chuyển các cơ quan chức năng giải quyết theo luật định. Thường trực HĐND tỉnh đã chuyển 68 đơn thư đến cơ quan có thẩm quyền xem xét đồng thời có văn bản đôn đốc, nhắc nhở giải quyết vụ việc để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Ngoài ra, HĐND tỉnh còn tổ chức làm việc trực tiếp với các ngành chức năng yêu cầu giải đáp những vấn đề về nội dung khiếu nại, tố cáo và nhiều vụ việc đã được giải quyết dứt điểm, thấu tình đạt lý, được cử tri, nhân dân đồng tình. Đối với cấp huyện, công tác tiếp dân đã được thực hiện đúng quy định, công khai, dân chủ và nghiêm túc.

Nhìn chung, các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đều được các cơ quan phân loại, xử lý theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật. Qua công tác tiếp dân, đã nhận được 213 đơn thư, qua phân loại đã chuyển 208 đơn thư theo thẩm quyền và đã nhận được 204 văn bản trả lời. Ở cấp xã, công tác tiếp dân đã đảm bảo kịp thời, đúng luật định và đi vào nề nếp.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong những năm qua còn một số tồn tại, hạn chế như: một số chính sách liên quan đến quyền, lợi ích của công dân thường xuyên có sự thay đổi nhưng công tác tuyên truyền, phổ biến chưa được thường xuyên và sâu rộng để dân biết, thực hiện, giám sát các chủ trương đó. Đồng thời, thành viên các ban HĐND hoạt động kiêm nhiệm, chưa dành thời gian để tham gia các cuộc giám sát của HĐND và thực hiện công tác tiếp dân theo luật định.

Một số cơ quan, đơn vị chưa nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của HĐND; chưa thực hiện tốt các kết luận giám sát của HĐND. Lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị ở cơ sở chưa thực sự quan tâm tới công tác tiếp dân, chưa bố trí đúng thời gian trực, tiếp dân theo quy định. Đa số địa phương phòng tiếp dân còn bố trí chung với nơi làm việc; lịch tiếp công dân một số nơi không cụ thể, không đúng lịch; sổ sách theo dõi tiếp dân có nơi không đầy đủ, không ghi chép chi tiết, vì thế ảnh hưởng tới việc theo dõi và đôn đốc.

Đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số nơi còn bất cập về trình độ chuyên môn, năng lực công tác, thiếu kinh nghiệm nên chất lượng giải quyết các vụ việc còn thấp; chế độ, chính sách đối với đội ngũ này còn nhiều khó khăn, hạn chế. Do đó, việc quản lý, phân loại và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo ở cơ sở còn thiếu chặt chẽ, chưa kịp thời theo quy định; một số vụ việc khiếu nại, tố cáo giải quyết chưa đúng trình tự; việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn cơ sở giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa thường xuyên và hiệu quả chưa cao.

Thời gian tới, HĐND các cấp sẽ tiếp tục tăng cường các điều kiện đảm bảo hoạt động của HĐND; chủ động có kế hoạch bồi dưỡng kiến thức, nâng cao kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND; tăng cường số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc cho HĐND để công tác tiếp công dân đạt kết quả cao hơn, góp phần quan trọng củng cố niềm tin, tăng cường mối quan hệ giữa đại biểu dân cử với cử tri và giữa chính quyền với nhân dân cũng như không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước ở địa phương.

Nghiêm Văn Quý - Phòng Thông tin Dân nguyện, Văn phòng HĐND tỉnh Yên Bái