- Bác ơi! Bán cho cháu 2 chiếc bánh nướng.

Bà Hòa quay lại nhìn hai mẹ con vị khách. Một phụ nữ trung niên khoảng 40 và một người già trên 70 tuổi mặt mũi bơ phờ, vai đeo ba lô, tay xách túi, đúng như  người vừa xuống xe sau một chặng đường dài.

Chị trung niên tiếp lời: "Hai mẹ con cháu từ Mù Cang Chải xuống chưa kịp ăn gì nên đói quá". Thông cảm với hoàn cảnh của vị khách, sau khi mời vào nhà, bà Hòa dẫn họ đi rửa chân tay và mời vào phòng khách uống nước.

Hai vị khách vừa uống nước, vừa ăn bánh một cách rất ngon lành, Chị trung niên trình bày: Hai mẹ con quê ở Hải Dương vừa đi thăm người bố mất tích từ năm 1974, hiện giờ ông đang sinh sống xã gì đó xa lắm thuộc huyện Mù Cang Chải. Cách đây khoảng 3 tháng gia đình chị mới được đoàn tụ. Theo lời chị ta, do cuộc sống ở Hải Dương khó khăn, năm 1974, bố chị lên miền ngược đóng cối thuê.

Sau một cú ngã "chí mạng" ông mất trí nhớ và được người dân địa phương cưu mang. Thấy ông hiền lành, chịu khó làm ăn nên có một gia đình người dân địa phương đã gả con gái cho. Ông đã sống từ đó đến nay và không biết ở quê nhà ông cũng có một gia đình.
Trong khi vừa uống nước, chị trung niên giãy nảy cốt để mọi người để ý: "Chết thật! Con quên mất, để "cao" trong túi lâu thế này có khi chảy hết ra rồi, mẹ ạ!".

Vừa nói, chị vừa lôi trong túi ra 6 miếng "cao" màu vàng sẫm được gói cẩn thận trong túi nilon và giải thích: "Đây là "cao rất tốt" được nấu từ xương các loại thú quí trên rừng mà bố cháu và người trong gia đình săn bắn được từ hàng chục năm về trước. Ông nấu cao để dùng chứ không bán, do không có gì quí giá hơn để làm quà nên ông đã đưa cho hai mẹ con về tẩm bổ sức khỏe".

Cầm miếng "cao" trên tay, chị ta cho biết: "Lúc lên thăm bố, mẹ chị gầy và yếu lắm, mỗi bữa ăn được một lưng cơm và kêu đau luôn. Nhưng lên đó khoảng 2 tháng, được bố và người thân trên bản cho cho ăn "cao" này mà người khỏe trông thấy, nay mỗi bữa ăn được 3 lưng cơm và đi bộ vài cây số cũng không thấy mệt". Do hai mẹ con đã tiêu hết tiền không có tiền để đi tiếp nên nếu ai có nhu cầu sử dụng "cao" thì mẹ con chị ta để lại cho với "giá hữu nghị" 1 triệu đồng/lạng. Nghe cũng bùi tai và thông cảm với hoàn cảnh của hai mẹ con người khách, bà Hòa không ngần ngại mua ngay 1 lạng "cao" cải thiện sức khỏe.

Buổi tối hôm đó, bà Hòa đem chuyện mua được lạng "cao" rẻ  kể với mấy người bạn trong xóm. Nghe vậy, bà Thu hàng xóm giải bày: "Tôi quên mất không kể chuyện với các bà nghe, vài tháng trước, nhà tôi cũng bị lừa như vậy, sau khi mua cao đem ngâm trong bình rượu mãi không thấy tan cho đũa vào dằm cũng không được. Sau khi bỏ ra cắt thì lớp vỏ bên ngoài là chất bột màu vàng đục bên trong là chất như cao su non. Lấy búa đập mãi không nát, mang ra đốt thì cháy và có nhiều khói đen". Nghe bà Thu nói, bà Hòa vội vào nhà mang miếng "cao" vừa mua ra cắt thử mới biết mình cũng đã bị lừa.

Thủ đoạn của người đi bán "cao" dạo rất tinh vi, đánh vào tâm lý của người già nên mọi người cần hết sức cảnh giác tránh "tiền mất, tật mang"!.   

Quang Thiều