Lễ xên bản: Nhắc nhớ tiền nhân xây dựng bản mường

Văn hóa

Lễ xên bản: Nhắc nhớ tiền nhân xây dựng bản mường

Cập nhật: Thứ tư, 7/3/2018 | 7:28:24 AM

YBĐT - Lễ Xên bản (cúng ma bản) của người Thái Nghĩa Lộ - Mường Lò tương tự như lễ cúng thần hoàng làng ở người Kinh để tri ân những người có công khai phá, lập nên bản làng.

Cúng thành hoàng làng của bản Pá Khết, phường Trung Tâm, thị xã Nghĩa Lộ.

Đây cũng là dịp để thắt chặt tinh thần đoàn kết, giao lưu giữa các hộ dân trong bản làng, tạo không khí phấn khởi bước vào một năm mới thi đua, lao động, sản xuất.

Các bản làng của người Thái ở Nghĩa Lộ - Mường Lò được hình thành, gắn liền với các dòng họ: Cầm, Hoàng, Điêu, Lò… Để tưởng nhớ, biết ơn những người lập nên bản làng, cứ vào dịp rằm tháng Giêng, từ ngày 10 - 15 âm lịch, các bản làng ở Nghĩa Lộ - Mường Lò tổ chức lễ xên bản với nghi lễ trang trọng.

Các trưởng bản sẽ đứng lên họp bàn quyết định việc mua sắm các lễ vật. Các gia đình trong bản tự nguyện đóng góp tiền, gạo để chuẩn bị lễ vật và làm cỗ để cả làng bản cùng liên hoan sau tế lễ.

Sau đó, trưởng bản sẽ chọn những người có uy tín, có kinh nghiệm và bản thân gia đình người đó hạnh phúc, có kinh tế phát triển để giao nhiệm vụ sắm lễ gồm: 4 sấp vải thổ cẩm, vải chàm; vòng tay bạc, vòng cổ bạc; một mâm cỗ mặn đầy đủ một bộ lòng lợn; 1 con gà; rượu; trầu cau… Lễ cúng được tổ chức tại miếu ở đầu bản hoặc ở giữa bản.

Để bảo tồn và phát huy các lễ hội đặc sắc của đồng bào Thái Nghĩa Lộ - Mường Lò gắn với xây dựng thị xã văn hóa - du lịch, nhiều năm trở lại đây, thị xã Nghĩa Lộ đã quan tâm khôi phục nhiều lễ hội truyền thống, nhất là lễ hội rằm tháng Giêng với các nghi lễ tâm linh tốt đẹp, nhân văn như: lễ khai hạ, lễ cúng còn, lễ cúng bản, cúng mường...

Trong tháng Giêng Mậu Tuất 2018, thị xã Nghĩa Lộ đã chỉ đạo phường Trung Tâm tổ chức làm điểm lễ xên bản ở bản Pá Khết. Đây là một bản có truyền thống tổ chức lễ hội rằm tháng Giêng, trong đó có cúng xên bản gồm 4 vị: Cầm Ngọc Pào, Lò Văn Ắng, Hoàng Văn Song, Điêu Văn So là những người có công lập nên bản Pá Khết. Sau khi các vị này qua đời, để tưởng nhớ công lao, dân làng đã lập miếu thờ cúng.

Bà Điêu Thị Long sống gần miếu thờ của bản Pá Khết cho biết: "Ngày nay, trong tâm linh của người dân Pá Khết, nơi thờ các vị có công lập bản là rất linh thiêng và đặc biệt luôn là nơi hướng thiện của mỗi người dân bản với niềm tin sống lương thiện sẽ được các vị thần hoàng phù hộ độ trì”.

Ông Hoàng Văn Tháy - Bí thư Chi bộ bản Pá Khết cho biết: "Hiện nay, hậu duệ các dòng họ Cầm, họ Hoàng, họ Lò, họ Điêu sinh sống hòa thuận, đông vui trong bản, có nhiều đóng góp trong phát triển kinh tế và xây dựng bản đạt tiêu chuẩn văn hóa từ năm 2008, đoàn kết cùng nhau phát triển bản làng. Dịp cúng xên bản cũng là dịp để bà con thể hiện tinh thần đoàn kết qua các trò chơi dân gian sau lễ cúng, cùng nhau nâng cao đời sống vật chất và tinh thần”.

Nhắc nhớ gốc tích bản làng cũng như những giá trị tốt đẹp khác mà người dân bản Thái ở Pá Khết hay các bản Thái khác ở Nghĩa Lộ đều chung tâm niệm gìn giữ, bảo tồn và phát huy nghi lễ truyền thống này, góp phần vào bản sắc lễ hội rằm tháng Giêng của người Thái nơi đây.

Hạnh Quyên

Các tin khác

Đa sắc màu chương trình nghệ thuật ''Hội tụ non sông'' - Đất Tổ Hùng Vương

Cổng chính vào Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng.

Tối 17/4, tại sân khấu Công viên Văn Lang, thành phố Việt Trì (Phú Thọ), Ban Tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2024 tổ chức Chương trình nghệ thuật “Hội tụ non sông”, chào mừng Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm 2024.

Khai mạc Lễ hội Đền Thánh Nguyễn năm 2024

Tối 16/4, tại Khu di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia Đền Thánh Nguyễn (xã Gia Thắng và Gia Tiến, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình), UBND huyện Gia Viễn khai mạc Lễ hội Đền Thánh Nguyễn năm 2024. Đây là lễ hội gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp và truyền thuyết về Thiền sư Nguyễn Minh Không.

1.827 tác phẩm đủ điều kiện tham gia Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII-2023

Chiều 16-4, tại trụ sở Hội Nhà báo Việt Nam (phố Dương Đình Nghệ, Hà Nội), Hội đồng Giải Báo chí quốc gia đã khai mạc vòng chấm sơ khảo Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVIII - năm 2023. Đáng chú ý, sau khi tiến hành sơ loại, có 1.827 tác phẩm đủ điều kiện tham gia Giải Báo chí quốc gia kỳ này.

Hà Nội sẽ bắn pháo hoa dịp kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu tại phiên họp.

Theo Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Sở Tài chính sớm có văn bản hướng dẫn xây dựng về kinh phí, trên cơ sở nguyên tắc đảm bảo đúng đủ kinh phí cho hoạt động kỷ niệm; các đơn vị xây dựng kế hoạch cụ thể các điểm bắn pháo hoa, chương trình nghệ thuật ánh sáng tối 10/10/2024.

Văn hóa