Qua 5 năm tổ chức thực hiện, xã đã xây dựng được nhiều mô hình phát triển kinh tế áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến cho hiệu quả cao như: thâm canh lúa SRI, mô hình trồng chè, trồng cam theo chương trình VietGAP, mô hình trồng măng tre Điền trúc...

Giai đoạn 2011 - 2015, xã Thượng Bằng La đã xây dựng, nâng cấp trên 50 km đường liên thôn bản, trong đó 12 km là đường bê tông, 8 km mương phai thủy lợi, 5 công trình đập thủy lợi đầu mối; hoàn thiện và đưa vào sử dụng 7 nhà văn hóa thôn, đưa tổng số nhà văn hóa thôn đạt chuẩn lên 13 nhà.

Với sự đầu tư của Nhà nước và đóng góp của nhân dân, đến nay xã Thượng Bằng La hoàn thành 16/19 tiêu chí. Nhiều tiêu chí như thu nhập, quy hoạch nhà ở đã đạt rất sớm. Tuy nhiên, do những khó khăn về giải phóng mặt bằng, thói quen trong đời sống sản xuất nông nghiệp nên các tiêu chí về trường học, chợ nông thôn, môi trường vẫn còn những vướng mắc nhất định.

Để tháo gỡ những khó khăn này, Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới (XDNTM) xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân về công tác vệ sinh môi trường, đồng thời huy động nguồn vốn xã hội hóa để hoàn thành các tiêu chí.

Ông Hà Trung Đông - Phó chủ tịch UBND xã cho biết: “Xã đang xem xét phương án xã hội hóa nguồn vốn đầu tư, xây dựng chợ. Trên cơ sở dự kiến kinh phí đầu tư, xã huy động nhân dân đóng góp, sau khi hoàn thành, nguồn phí hoạt động chợ sẽ được sử dụng để hoàn trả kinh phí đầu tư xây dựng chợ ban đầu cho nhân dân.

Cũng như xã Thượng Bằng La, xã Phù Nham là một trong 5 xã được huyện Văn Chấn chọn làm điểm XDNTM. Dù là xã thuần nông nhưng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, huy động các nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất đã động viên được nhân dân thi đua lao động sản xuất, chung tay XDNTM. Các phong trào vệ sinh môi trường, chỉnh trang nhà cửa, ngõ xóm được phát động và được đông đảo nhân dân hưởng ứng, tạo thành thói quen của hầu hết hộ dân.

Đặc biệt, nhận thức của nhân dân về tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới đã có những bước chuyển đáng kể, các khoản đóng góp huy động tiền mặt, ngày công đều được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Với những biện pháp tích cực và sự đồng thuận của nhân dân, sau 5 năm XDNTM, bộ mặt nông thôn xã Phù Nham đã có nhiều thay đổi. Hệ thống giao thông, thủy lợi, lưới điện từng bước được nâng cấp đồng bộ. Các phong trào thi đua phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, thâm canh, tăng vụ phát triển rộng khắp.

Hiện, Phù Nham đã hoàn thành 17/19 tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về XDNTM. Hai tiêu chí còn lại là tiêu chí về hộ nghèo và tiêu chí môi trường đang được cấp ủy chính quyền các địa phương triển khai các giải pháp hoàn thành.

Cùng với việc vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát huy thế mạnh của địa phương để giảm nghèo bền vững, xã tiếp tục kết hợp lồng ghép các nguồn ngân sách Nhà nước và đóng góp của nhân dân nâng cấp cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn và hệ thống thủy lợi, giúp người dân yên tâm phát triển sản xuất.

Ông Đỗ Văn Bách - Chủ tịch UBND xã Phù Nham cho biết: "Xã đã chỉ đạo các đoàn thể rà soát các đoàn viên, hội viên của mình, có biện pháp theo dõi giúp các hộ nghèo còn yếu, thiếu ở những khâu nào. Ngoài ra, xã cũng phối hợp với các ban, ngành của huyện đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, giúp nhân dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh, tăng vụ và chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nâng cao hiệu quả sản xuất".

Nông dân xã Thượng Bằng La (Văn Chấn) thu hoạch cam  theo chương trình VietGAP.

Sau 5 năm XDNTM, huyện Văn Chấn có 10/28 xã hoàn thành 10 tiêu chí trở lên, trong đó có 3 xã hoàn thành trên 15 tiêu chí. Đây là cơ sở để huyện đề ra mục tiêu năm 2016 có 3 xã là: Thượng Bằng La, Phù Nham và Đại Lịch hoàn thành chương trình XDNTM.

Để đạt mục tiêu đề ra, huyện đã chỉ đạo các địa phương phối hợp các ngành chức năng rà soát các tiêu chí, xây dựng kế hoạch, lộ trình và thời gian để hoàn thành các tiêu chí. Trên cơ sở những khó khăn, vướng mắc trong từng tiêu chí, có biện pháp giải quyết kịp thời.

Quan điểm là ưu tiên phát huy tối đa nội lực để giải phóng mặt bằng, nâng cấp cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông nông thôn, vận động nhân dân thực hiện nếp sống vệ sinh môi trường. Huyện cũng đã chỉ đạo các ngành chức năng theo dõi, hướng dẫn đôn đốc các xã thực hiện, đồng thời ưu tiên nguồn lực để các xã sớm hoàn thành mục tiêu đề ra.

Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: "Huyện đã rà soát và xác định các tiêu chí khó, từ đó tập trung các biện pháp giải quyết, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc. Đối với 3 xã sắp cán đích huyện đã chỉ đạo, xây dựng lộ trình, thời điểm hoàn thành các tiêu chí. Có cơ chế khuyến khích, tạo điều kiện để các địa phương này sớm hoàn thành mục tiêu đề ra".

Có thể thấy, qua 5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM ở Văn Chấn ngoài những đổi thay rõ nét về cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn, thì cái được lớn nhất là sự chuyển biến về tư duy, nhận thức của nhân dân.

Từ chỗ trông chờ vào sự đầu tư của Nhà nước, nhân dân đã đoàn kết, tự giác tham gia đóng góp công sức để thay đổi đời sống của bản thân, gia đình và cộng đồng. Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực của nhân dân, chắc chắn huyện Văn Chấn sẽ đạt được những mục tiêu đề ra trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM.

Trần Van - Quang Sơn