Theo người dân Đắc Sở thì bánh tro của họ có vị thanh mát khác hẳn bánh tro ở những vùng miền khác. Bánh tro được làm theo dạng dài giống cái bánh tét thu nhỏ và dạng chóp giống bánh giò. Dù làm theo dạng nào, thì màu sắc của bánh vẫn phải giữ nguyên. Bao giờ cũng vậy, trước khi đem bánh ra thị trường tiêu thụ, các gia đình nơi đây sẽ kiểm tra tỉ mỉ, cẩn thận từng mẻ bánh. Khi mở thì bánh phải có màu vàng óng ả và cái vị thanh thanh, ngòn ngọt của mùi gạo nếp, ngai ngái mà không quá nồng của mùi nước tro, thêm cái vị man mát của hương lá mới là đạt tiêu chuẩn. 

Để làm được một mẻ bánh tro thường phải mất cả ngày với nhiều công đoạn từ chế nước tro, ngâm rửa lá rong, ngâm gạo đến gói bánh và luộc bánh, nhưng quan trọng nhất là khâu chọn và ngâm gạo. Ngâm gạo sao cho đủ “chín”, thay nước như thế nào để khi luộc bánh, vừa không nát lại vừa dẻo vừa dai..., là những bí quyết được những người làm bánh tro ở Đắc Sở gìn giữ bao đời. Gạo chọn làm bánh là thứ gạo nếp cái hoa vàng của vụ mùa mới, không được chọn gạo có lẫn tẻ. Bởi chỉ cần gợn một hạt gạo tẻ, bánh sẽ mất hết vị dẻo thơm, ngon ngọt vốn có.

Gạo nếp sẽ được ngâm kỹ với nước tro (ngâm khoảng ba tiếng với nước tro từ cây dền gai, rơm nếp hay tro vỏ bưởi và đánh với nước vôi trong), khiến bánh mềm mại, có hương vị giống với bánh đúc truyền thống và kết hợp với hương thơm đặc trưng của lá dong khiến người ta không thấy ngán khi ăn, dù ăn nhiều hay trong tiết trời nóng như thiêu đốt của mùa hạ. Chính sự cầu kì trong việc ngâm gạo, gói bánh và luộc bánh đã tạo nên miếng bánh tro nuột nà, vàng óng, có hương vị thanh mát và trở thành một món ăn hấp dẫn mang đặc trưng xứ Đoài.

Tất cả các nguyên liệu để làm bánh đều là sản vật của đồng quê nên bánh tro Đắc Sở có vị rất nhẹ nhàng, dễ ăn. Dù đã trải qua hàng trăm năm, nhưng bánh tro Đắc Sở vẫn nức danh, không chỉ người dân Hà thành biết tới mà nhiều nơi khác khi thưởng thức món bánh tro, bao giờ cũng nghĩ và nhắc tới bốn từ “bánh tro Đắc Sở”. Bánh tro Đắc Sở ngẫu nghiên trở thành một món ăn hấp dẫn giúp “giải khát” trong những dịp hè oi bức, vật phẩm dâng lên tổ tiên hay làm quà biếu, tặng đầy ý nghĩa, gắn kết tình thân.

(Theo VTV)