Thực hiện lộ trình cải cách tư pháp, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Yên Bái đã chọn giải pháp nâng cao chất lượng xét xử là nhiệm vụ trọng tâm. Để thực hiện có hiệu quả giải pháp này, ngành tòa án tiếp tục đổi mới thủ tục xét hỏi, tranh tụng, tăng cường xét xử lưu động, trao đổi thông tin với các cơ quan hữu quan khi giải quyết các vụ án nghiêm trọng, tạo dựng được niềm tin của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân vào TAND trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Để thực hiện tốt công tác chuyên môn, hàng năm, TAND tỉnh đã tổ chức nhiều đợt tập huấn cho các thẩm phán, hội thẩm nhân dân, thư ký tòa án nâng cao trình độ trong công tác chuyên môn nghiệp vụ, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hệ thống tòa án. Sau mỗi đợt xét xử, các tòa chuyên trách đều nghiêm túc họp rút kinh nghiệm, qua đó, đánh giá những tồn tại, thiếu sót trong công tác xét xử, kịp thời tìm ra nguyên nhân, biện pháp để khắc phục. Năm 2014, TAND tỉnh đã tổ chức thành công cuộc thi thư ký giỏi, thẩm phán viết bản án mẫu mực, qua đó, đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ và xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ thẩm phán, thư ký có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Trong 5 năm qua, TAND tỉnh đã thụ lý giải quyết 822 vụ án các loại; trong đó án hình sự 602 vụ/918 bị cáo, án dân sự 105 vụ, án hôn nhân gia đình 93 vụ và án hành chính, kinh doanh, thương mại, lao động 22 vụ. Chất lượng xét xử, tổ chức phiên tòa đều được thực hiện theo tinh thần cải cách tư pháp. Công tác xét xử, giải quyết các vụ án hình sự không có trường hợp nào kết án oan người không phạm tội, không bỏ lọt tội phạm, tỷ lệ án bị sửa, bị hủy của hội đồng xét xử thấp, hình phạt đối với các bị cáo nghiêm khắc...

Từ năm 2011 đến nay, TAND tỉnh cũng đã tích cực tổ chức xét xử lưu động 90 vụ án hình sự tại hầu hết các huyện, thị xã, thành phố. Đặc biệt là tổ chức xét xử lưu động phục vụ các đợt cao điểm phòng, chống tội phạm về ma túy, phòng, chống tội phạm về buôn bán phụ nữ, trẻ em, bạo lực gia đình… Thông qua công tác xét xử lưu động, Tòa đã kết hợp nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm trên địa bàn.

Đối với những vụ án được dư luận quan tâm, Tòa đã tích cực phối hợp với cơ quan điều tra, truy tố, nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ để đưa ra xét xử. Việc tổ chức các phiên tòa đã được tổ chức xét xử theo tinh thần cải cách tư pháp, đúng trình tự thủ tục tố tụng, bảo đảm mọi công dân đều có quyền bình đẳng trước pháp luật; thẩm phán, hội thẩm độc lập, chỉ tuân theo pháp luật. Việc phán quyết của hội đồng xét xử dựa trên các chứng cứ, tài liệu được cung cấp, đặc biệt là căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa nhằm bảo đảm bản án được tuyên khách quan, toàn diện đúng pháp luật, có tính thuyết phục cao.

Tòa cũng đã chủ động phối hợp với Đoàn luật sư tỉnh, Trung tâm Trợ giúp pháp lý kịp thời cử người bào chữa cho bị cáo, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho những người tham gia tố tụng tại phiên tòa thuộc trường hợp pháp luật quy định. Trong số 822 vụ án các loại đã đưa ra xét xử, có 118 vụ án có luật sư tham gia bào chữa theo luật và 110 vụ án có trợ giúp viên pháp lý tham gia bảo vệ quyền và lợi ích cho những người tham gia tố tụng tại phiên tòa. Qua đó, chất lượng tranh tụng tại phiên tòa ngày càng được nâng cao, bám sát tinh thần cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49/NQ - TW. Tỷ lệ số vụ án bị sửa, hủy do lỗi chủ quan của thẩm phán đã giảm nhiều, đặc biệt không có vụ án nào xử oan người không phạm tội; không để xảy ra tình trạng đơn, thư khiếu kiện kéo dài mà không giải quyết dứt điểm, lợi ích của Nhà nước, tổ chức cá nhân đã được bảo đảm.

Thời gian tới, TAND tỉnh tiếp tục tổ chức thực hiện tốt các nghị quyết của Đảng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác tư pháp và chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, xây dựng đội ngũ cán bộ có chức danh tư pháp giỏi về chuyên môn, vững về chính trị, quyết tâm bảo vệ công lý; thực hiện đồng bộ các giải pháp để đổi mới thủ tục tranh tụng tại phiên tòa, thực hiện tốt nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình tố tụng các vụ án hình sự; nâng cao chất lượng giải quyết xét xử các loại vụ án theo tinh thần cải cách tư pháp và Hiến pháp năm 2013 đồng thời thực hiện tốt Luật Tổ chức TAND năm 2014 sẽ có hiệu thi hành từ ngày 1/6/2015.

Quỳnh Nga