Tháng 3 những cơn mưa phùn lất phất như vẫn còn vương vấn hơi xuân, chúng tôi quyết định lên đường để mục sở thị những gì mắt thấy tai nghe về những việc mà cán bộ, đảng viên và nhân dân thôn Bản Chang, xã Phan Thanh, huyện Lục Yên đã làm được trong suốt thời gian vừa qua để nỗ lực hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XDNTM).

Đón chúng tôi tại trụ sở UBND xã, Bí thư Đảng ủy xã Phan Thanh Hoàng Quang Hòa phấn khởi cho biết: "Phan Thanh bây giờ đã khác xưa rất nhiều, không còn khó khăn, biệt lập như trước đây nữa. Minh chứng ấy được thể hiện rõ nét đó là từ cuộc vận động toàn dân đoàn kết chung sức XDNTM đã tạo nên một diện mạo mới cho làng quê, người dân hưởng lợi từ các chương trình, dự án đã vươn lên thoát nghèo. 

Điều quan trọng hơn nữa là xã đã tập trung vận động nhân dân thâm canh tăng vụ, phát triển mở mang các ngành nghề dịch vụ để tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhân dân. Nghị quyết của Đảng ủy đã ban hành, các thôn hăng hái thi đua XDNTM, trong đó nổi bật hơn cả là thôn Bản Chang, thôn được chọn để phấn đấu xây dựng và hoàn thành thôn nông thôn mới vào cuối năm 2019”. 

Vi vu trên con đường bê tông uốn lượn chỉ một thoáng chúng tôi đã đến gần cuối thôn Bản Chang. Nhìn những ngôi nhà khang trang, đường làng ngõ xóm sạch đẹp, cuộc sống sinh hoạt nhộn nhịp khiến nhiều người không thể nghĩ rằng chỉ mới chưa đầy 2 năm trước, thôn Bản Chang vẫn còn là thôn nghèo. 

Nhưng rồi nhờ luồng gió mới từ công cuộc XDNTM mà thôn Bản Chang đã có sự đổi thay đến lạ kỳ. Trưởng thôn Bản Chang Triệu Quốc Năm cho biết: Để có được con đường bê tông như thế này là cả một hành trình gian nan. 

Lúc đầu là họp quán triệt tinh thần trong Ban Chi ủy sau đó tổ chức các cuộc họp thôn xin ý kiến của nhân dân rồi tiến hành vận động các hộ dân có đất ruộng, vườn tạp thuộc phạm vi đường để hiến đất mở đường rồi đóng góp tiền của, công sức tham gia làm đường giao thông. Nói thì dễ nhưng có tới vài cuộc họp thôn mà người dân vẫn bàn ra tán vào rồi rất nhiều ý kiến, người đồng tình, người lại không ủng hộ, nhưng rồi bằng cách thuyết phục, vận động, tuyên truyền, đặc biệt là đảng viên trong thôn hăng hái làm trước dần người dân cũng đồng tình ủng hộ và làm theo. 

Khó khăn đầu tiên đã vượt qua, còn chuyện đóng góp tiền công chia theo từng hộ, cũng là cả một câu chuyện dài khi mà thu nhập của người dân chỉ độc canh cây lúa, một năm 2 vụ lúa và vụ rau màu trong khi ngành nghề phụ không có. Làm thế nào để huy động sự đóng góp của người dân khi mà tiềm lực đầu tư của Nhà nước có hạn, câu hỏi ấy khiến cấp ủy, chính quyền thôn trăn trở suốt bao ngày, rồi cái khó ló cái khôn, bằng sự vận dụng linh hoạt của những người "đứng mũi chịu sào”, rồi sự hăng hái đi đầu của cán bộ đảng viên trong thôn, với phương châm người có nhiều đóng nhiều, người có ít đóng ít, việc XDNTM  phải đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết chứ không phải việc XDNTM trở thành gánh nặng cho mỗi gia đình. Thế là công việc vận động nhân dân đóng góp tiền sau bao ngày trăn trở đã hoàn thành, chỉ còn lại những hào hứng, háo hức chờ đón những mét đường bê tông mới đầu tiên. 

Ngày đổ bê tông đường thật sự là một ngày vui và ý nghĩa nhất với nhiều người trong thôn, bởi từ nay con đường đất lầy lội về mùa mưa đã được thay thế bằng con đường bê tông rộng thênh thang chạy dài đến tận cuối thôn. Điều mà bao năm nay 92 hộ dân của thôn ước ao. Không chỉ thế, hệ thống kênh mương nội đồng cũng đã được kiên cố hóa để dẫn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp cho cả cánh đồng rộng lớn hơn 12 ha của thôn - ông Triệu Quốc Năm cho biết thêm. 

Bí thư Chi bộ thôn Bản Chang Vi Quốc Đại phấn khởi cho biết: "Đầu năm 2018, sau khi vận động nhân dân đóng góp tiền, hiến đất, thôn đã xin ý kiến của cấp ủy chính quyền xã để tiến hành bê tông hóa đường, trong quá trình làm đường, Chi bộ đã tập trung quán triệt tinh thần để nhân dân đồng lòng tham gia, giám sát đạt hiệu quả cao, việc gì khó nếu có sự đồng lòng chung sức của người dân chắc chắn sẽ thành công, nhận thức rõ vấn đề đó, thôn đã phát huy tốt quy chế dân chủ, bởi vậy việc tưởng chừng không thể thực hiện được đã trở nên dễ dàng hơn". 

Đường đã được mở, các chương trình, dự án từ nguồn lực XDNTM đều được triển khai đến thôn đã phát huy hiệu quả rõ rệt. 

Minh chứng cụ thể là đời sống người dân đổi thay đáng kể khi mà tỷ lệ hộ nghèo trong thôn hết năm 2018 đã giảm xuống còn 23%; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên đã đạt trên 99%; thu nhập bình quân đầu người cũng tăng lên đạt trên 14 triệu đồng/năm, nhiều mô hình phát triển kinh tế như chăn nuôi, trồng rừng kết hợp với làm dịch vụ trên địa bàn phát triển khá mạnh mẽ. 

Phấn khởi trước sự đổi thay của làng xóm, ông Triệu Văn Việt cho biết: "Khi thôn vận động hiến đất làm đường, gia đình tôi tình nguyện hiến hơn 200m2 đất vườn tạp và đất ruộng đồng thời đóng góp hơn 3 triệu đồng tiền mặt và huy động con cháu tham gia đóng góp ngày công lao động. Mình làm trước hết là cho bản thân gia đình mình, sau nữa là lợi ích chung của xóm làng".

"Lợi ích thì đã thấy rõ, đó là nhờ tuyến đường này mà hàng hóa, nông sản làm ra đã được thương lái vào tận thôn thu mua, ô tô cũng đi lại thuận lợi, dễ dàng hơn cả 4 mùa, bởi vậy cứ khi nào nhân dân có nhu cầu lớn không lo bị thương lái ép giá. Rồi cũng nhờ có con đường mà ngành nghề phụ trong thôn cũng phát triển rầm rộ hơn như nghề đan rọ tôm, mây tre đan xuất khẩu, các mô hình phát triển cây ăn quả, nuôi trồng thủy sản, trồng rừng kinh tế bước đầu phát huy hiệu quả rõ rệt. Mình hy sinh lợi ích riêng để lấy lợi ích chung cho làng quê đổi mới là điều mà mỗi người dân chúng tôi nên làm mà". Ông Việt nói.

Bản Chang đã xuất hiện nhiều mô hình phát triển kinh tế cho hiệu quả cao.

Ngừng tay xếp những rọ tôm lên xe hàng, ông Vi Văn Kết cho biết thêm: "Nhờ nguồn lực đầu tư của chương trình XDNTM mới, gia đình tôi được tiếp cận với nguồn vốn phát triển sản xuất để phát triển nghề đan rọ tôm, với sức mua như thị trường hiện nay, thời gian tới gia đình tôi sẽ mở rộng quy mô, có thể thuê thêm người làm nữa. Bây giờ đường xá đã thuận lợi hơn rất nhiều, không còn vất vả như trước nữa, khi đã đủ hàng chỉ cần nhấc điện thoại lên a lô một tiếng là xe vào tận nhà bốc hàng". 

Không chỉ có gia đình ông Đại, ông Kết mà tất cả 92 hộ dân trong thôn Bản Chang đều vui mừng, phấn khởi trước việc XDNTM của thôn, nhờ đó mà hết quý I/2019, thôn Bản Chang đã hoàn thành 14/17 tiêu chí nông thôn mới, còn lại 3 tiêu chí thôn sẽ phấn đấu hoàn thành vào quý III/2019 để hết năm 2019 hoàn thành việc XDNTM của thôn. 

Để rồi từ thôn Bản Chang, đến thôn Bản Rầu và tất cả 8 thôn, bản của Phan Thanh hăng hái chung sức thi đua thực hiện phong trào XDNTM, tạo diện mạo mới cho bộ mặt nông thôn của xã vùng đặc biệt khó khăn này.

Có thể thấy câu chuyện XDNTM không còn là chuyện lạ nhưng ở những xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn thì quả là một câu chuyện không đơn giản chút nào. Tuy nhiên, nếu biết phát huy tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, huy động tốt sự tham gia chung sức của người dân thì việc khó mấy cùng sẽ đạt kết quả cao và ở đâu dân đồng lòng ủng hộ, ở đó sẽ thành công. Chắc chắn những thành công từ Bản Chang cũng vậy, sẽ là động lực lan tỏa phong trào XDNTM ở các thôn bản khác trên địa bàn giúp Phan Thanh rút ngắn được lộ trình XDNTM để về đích trước thời hạn.