Văn học nghệ thuật Yên Bái: Một nhiệm kỳ đổi mới, hoạt động hiệu quả, sáng tạo và phát triển

  • Cập nhật: Thứ sáu, 4/12/2020 | 2:01:56 PM

YênBái - Đến nay, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật (VHNT0 Yên Bái có 152 hội viên thuộc 9 chuyên ngành VHNT, trong đó có 78 hội viên chuyên ngành Trung ương. Các hội, chi hội thành viên gồm: Hội Kiến trúc sư, Chi hội Mỹ thuật, Chi hội Nhiếp ảnh, Chi hội Văn xuôi, Chi hội Thơ, Chi hội Âm nhạc, Chi hội Múa, Chi hội Văn hóa dân gian, Chi hội VHNT các dân tộc thiểu số.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh và huyện Văn Yên tham quan Triển lãm tranh thờ đạo Mẫu do Hội Liên hiệp VHNT Yên Bái trưng bày tại Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội Cơm mới đền Đông Cuông năm 2020.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh và huyện Văn Yên tham quan Triển lãm tranh thờ đạo Mẫu do Hội Liên hiệp VHNT Yên Bái trưng bày tại Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội Cơm mới đền Đông Cuông năm 2020.

Được xác định là một lực lượng nòng cốt, góp phần xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật tỉnh nhà trong giai đoạn mới, nhiệm kỳ qua, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật (VHNT) Yên Bái được đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện và đã không ngừng đổi mới, hoạt động hiệu quả, sáng tạo và phát triển.

Các văn nghệ sĩ, các chi hội chuyên ngành VHNT thường xuyên được tham gia các trại sáng tác, đi thực tế sáng tác, các cuộc thi sáng tác VHNT, các cuộc hội thảo, trao đổi về kỹ năng sáng tác, các buổi sinh hoạt thơ, bình về thơ, truyện, ký, các cuộc hội thảo, giao lưu văn học, các cuộc triển lãm nghệ thuật trong và ngoài tỉnh (trong khu vực, trong nước và quốc tế). 

Đội ngũ văn nghệ sĩ của tỉnh ngày càng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, đến nay, có 152 hội viên thuộc 9 chuyên ngành VHNT, trong đó có 78 hội viên chuyên ngành Trung ương (một số người tham gia 2- 3 hội). Các hội, chi hội thành viên gồm: Hội Kiến trúc sư, Chi hội Mỹ thuật, Chi hội Nhiếp ảnh, Chi hội Văn xuôi, Chi hội Thơ, Chi hội Âm nhạc, Chi hội Múa, Chi hội Văn hóa dân gian, Chi hội VHNT các dân tộc thiểu số.

Trong nhiệm kỳ đã thành lập mới 2 chi hội: Chi hội Văn xuôi Yên Bái, Chi hội Thơ Yên Bái. Tính đến ngày 5/11/2020 đã tổ chức thành công cho 6 chi hội thành viên Đại hội theo nhiệm kỳ: Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội NSNA Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội Văn hóa dân gian tỉnh Yên Bái. 1 hội viên được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, 2 hội viên được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, 2 hội viên được Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phong tước hiệu EVAPA và AVAPA, 2 hội viên được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam, 3 hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam, 2 hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, 2 hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, 6 hội viên Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam, 2 hội viên Hội Nhà báo Việt Nam.

Nhiệm kỳ 2015 - 2020, Hội đã tổ chức thành công 35 cuộc triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật. Trong đó có 12 cuộc triển lãm mỹ thuật, 23 cuộc triển lãm ảnh nghệ thuật trong và ngoài tỉnh. Tổ chức thành công 11 trại sáng tác VHNT, trong đó có 4 trại sáng tác tổng hợp của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch và 7 trại sáng tác trong tỉnh gồm: 1 trại sáng tác ca khúc, 2 trại sáng tác nhiếp ảnh, 2 trại sáng tác văn học trẻ, 2 trại sáng tác mỹ thuật. 36 cán bộ, hội viên đi tham dự các trại sáng tác do các hội chuyên ngành Trung ương tổ chức, 4 tác giả văn học tham dự lớp bồi dưỡng viết văn Nguyễn Du do Trung tâm Bồi dưỡng viết văn Nguyễn Du tổ chức. 

15 văn nghệ sĩ tham gia các lớp tập huấn do Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương tổ chức. 2 chuyến đi thực tế sáng tác ngoài tỉnh; 25 chuyến đi thực tế sáng tác tại các huyện, thị trong tỉnh; tổ chức và phối hợp tổ chức 12 cuộc thi, trong đó có 4 Cuộc thi Ảnh nghệ thuật "Đất và người Yên Bái”, 2 cuộc thi sáng tác tranh cổ động kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ thăm Yên Bái và tuyên truyền Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. 4 cuộc thi thơ trên Tạp chí Văn nghệ Yên Bái; 1 cuộc thi sáng tác kịch bản sân khấu về đề tài an toàn giao thông. 

Đặc biệt và thành công lớn nhất đó là Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) tỉnh Yên Bái do Hội chủ trì đã thành công rực rỡ, chọn 1 biểu trưng (logo) xuất sắc nhất làm biểu trưng (logo) chính thức cho tỉnh Yên Bái. Tổ chức thành công 2 năm liên tiếp Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ XVIII và lần thứ XIX năm 2018, 2019 tại tỉnh Yên Bái tạo tiếng vang cho giới nghệ sĩ nhiếp ảnh trong tỉnh và trong khu vực. 

Phối hợp với Hội VHNT tỉnh Lào Cai, Hội Liên hiệp VHNT tỉnh Phú Thọ tổ chức 5 cuộc thi viết truyện ngắn trên Tạp chí Văn nghệ 3 tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Lào Cai với chủ đề "Dấu ấn quê hương, con người Yên Bái - Phú Thọ - Lào Cai”. Phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh sáng tác về đề tài lực lượng vũ trang Quân khu II; phối hợp với thành phố Yên Bái tổ chức Cuộc thi sáng tác các tác phẩm VHNT chủ đề "Thành phố Yên Bái hướng tới đô thị loại II”, năm 2017 - 2019.

Tổ chức 7 cuộc tọa đàm, hội thảo văn học; tổ chức thành công chương trình thơ - nhạc chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2015 - 2020) và Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX (nhiệm kỳ 2020- 2025). Tổ chức thành công 5 cuộc Ngày thơ Việt Nam lần thứ XIII, XIV, XV, XVI, XVII, trong đó 4 cuộc tổ chức tại thành phố Yên Bái; 1 cuộc tổ chức tại thị xã Nghĩa Lộ, thu hút đông đảo những người yêu thơ.

Đã xét hỗ trợ đầu tư sáng tạo tác phẩm, công trình VHNT cho 27 tập văn xuôi, 22 tập thơ, 46 tác phẩm mỹ thuật, 48 bộ nhiếp ảnh, 22 tác phẩm âm nhạc, 6 tác phẩm múa, nghệ thuật biểu diễn, 7 tác phẩm điện ảnh - truyền hình.

Trên chặng đường sáng tác phục vụ sự nghiệp đổi mới và phát triển của quê hương, VHNT tỉnh đã bám sát định hướng, có nhiều tác phẩm có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật khắc họa sinh động đời sống kinh tế, xã hội cùng truyền thống văn hóa của mảnh đất và con người Yên Bái trong quá trình hình thành, phát triển và hội nhập. 

Đã có 138 tác phẩm sáng tạo của hội viên đoạt giải cao tại các triển lãm, hội diễn khu vực, toàn quốc và quốc tế; Giải thưởng của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, các hội VHNT chuyên ngành Trung ương, các cuộc thi trong và ngoài nước, góp phần mang lại vinh dự cho tỉnh nhà và cho Hội Liên hiệp VHNT tỉnh. Trong đó cấp quốc tế đoạt 5 giải; cấp toàn quốc đoạt 50 giải; cấp khu vực đoạt 30 giải; cấp tỉnh đoạt 53 giải. 

Đặc biệt, đầu nhiệm kỳ, đã tổ chức thành công việc xét và trao tặng Giải thưởng VHNT Yên Bái 5 năm lần thứ Nhất cho 61 tác phẩm của 61 tác giả, nhóm tác giả. Đây là Giải thưởng VHNT Yên Bái 5 năm đầu tiên được xét tặng, ghi nhận sự nỗ lực, cống hiến của các văn nghệ sĩ trong lao động nghệ thuật của hơn 60 năm qua, góp phần tôn vinh và biểu dương tài năng, cống hiến của văn nghệ sĩ trong lao động sáng tạo, động viên, khích lệ các tác giả sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, phục vụ sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. Đồng thời, góp phần quan trọng phục vụ các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, đáp ứng nhu cầu thưởng thức VHNT của nhân dân, giới thiệu quảng bá hình ảnh tươi đẹp của thiên nhiên, bề dày truyền thống, bản sắc văn hóa tốt đẹp, tiềm năng, thế mạnh của tỉnh tới bạn bè trong và ngoài nước.

Với vai trò là cơ quan báo chí văn nghệ của tỉnh, 5 năm qua, Hội đã xuất bản 60 số Tạp chí Văn nghệ Yên Bái (1 tháng/1 số) với số lượng 31.100 cuốn. Nhằm không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng của Tạp chí Yăn nghệ Yên Bái (diễn đàn của Văn nghệ sĩ Yên Bái), ngay từ đầu nhiệm kỳ Hội đã nâng Tạp chí từ khuôn khổ 16 cm x 24 cm thành 19 cm x 27 cm cho dễ trình bày và có tính chuyên nghiệp hơn. Nội dung Tạp chí rất phong phú, đa dạng với nhiều chuyên mục, chuyên đề, chuyên trang giới thiệu hầu hết các loại hình VHNT bám sát dòng chủ lưu thời sự, chính trị, giữ vững về nội dung tư tưởng. Tạp chí được phát hành và giao lưu tới 63 tỉnh, thành trong toàn quốc, các ban, sở, ngành, địa phương trong tỉnh.

Ngoài ra, Hội còn có thêm ấn phẩm "Văn nghệ Yên Bái vùng cao”. Nhiệm kỳ qua, đã xuất bản 34 số (2 tháng/1 số) với số lượng 11.400 cuốn. Văn nghệ Yên Bái vùng cao có song ngữ Việt - Mông; Việt - Thái; Việt - Tày; Việt - Dao với hình thức trình bày hiện đại, nhiều tranh, ảnh nghệ thuật, cỡ chữ to, phù hợp với đối tượng độc giả và khả năng tiếp cận thông tin của đồng bào các dân tộc thiểu số. Trang VHNT Yên Bái điện tử với tên miền: vanhocnghethuatyenbai.gov.vn cung cấp một cái nhìn toàn diện hơn về nền VHNT cả nước nói chung và của tỉnh Yên Bái nói riêng một cách nhanh nhất với giao diện đẹp và liên tục đổi mới.

Nhân kỷ niệm 40 năm thành lập Hội (12/6/1979- 12/6/2019), Hội đã xuất bản 3 tuyển tập: "Văn xuôi Yên Bái chọn lọc”, "Thơ Yên Bái chọn lọc”. "Ca khúc Yên Bái chọn lọc”, 01 tập tiểu thuyết "Miền đất sương mù” của cố tác giả Xuân Nguyên (người có công sáng lập Hội VHNT Yên Bái từ những ngày đầu).

Trong nhiệm kỳ, các văn nghệ sĩ đã xuất bản 61 tập sách: 5 tiểu thuyết, 1 tập trường ca, 1 tập truyện dài, 1 tập truyện dân gian, 6 tập truyện ngắn, 32 tập thơ, 5 tập truyện và ký, 4 tập ký và bút ký, 1 tập tiểu luận và trao đổi, 3 tập nghiên cứu phê bình, 1 tập tự truyện, 1 tập tản văn và ký.

Năm 2019, Hội được Tỉnh ủy giao thực hiện nhiệm vụ theo Chương trình hành động số 144-CTr/TU đã hoàn thành tốt 3 nhiệm vụ tỉnh giao và vượt mức kế hoạch. Đó là tổ chức 1 trại sáng tác VHNT tổng hợp và 2 cuộc triển lãm ảnh nghệ thuật phục vụ Lễ hội Văn hóa Du lịch Mường Lò và Khám phá Di tích Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải; tuyên truyền, vận động, hỗ trợ, giúp đỡ 20 hộ thoát nghèo tại 2 xã Cảm Ân và Yên Bình, huyện Yên Bình.

Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ được giao theo Chương trình hành động số 190-CTr/TU năm 2020 về việc tuyên truyền, vận động, hỗ trợ, giúp đỡ 10 hộ thoát nghèo tại xã Cảm Ân; Hội đã chủ động sáng tạo nhiều hình thức hoạt động để kêu gọi, vận động cán bộ, công chức, viên chức thường trực Hội, các văn nghệ sĩ, các nhà hảo tâm cùng chung tay ủng hộ. Mở trang "Yên Bái - Tranh ảnh nghệ thuật” để bán các tác phẩm Tranh - Ảnh nghệ thuật chất lượng cao của văn nghệ sĩ Yên Bái gây "Quỹ văn nghệ sĩ” bước đầu để lại kết quả đáng khích lệ.

Phối hợp với Nhóm Ký họa đô thị Hà Nội tổ chức chương trình "Ký họa mùa vàng Mùa Cang Chải” 2020 cho 100 họa sĩ đến từ Hà Nội và Yên Bái. Kết thúc chương trình đã đấu giá tác phẩm tranh khổ lớn "Mùa vàng Mù Cang Chải” do 100 họa sĩ vẽ trực họa tại đèo Khau Phạ với số tiền 25 triệu đồng để làm Quỹ họa phẩm cho trẻ em nghèo vùng cao.

Đặc biệt, năm 2020, với sự tin tưởng, Hội được UBND tỉnh giao chủ trì biên soạn và xuất bản công trình sách ảnh "Yên Bái - Đất và Người” với hình thức sang trọng, chất lượng nghệ thuật cao nhằm tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá hình ảnh đẹp về đất và người Yên Bái tới bạn bè trong và ngoài nước.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, VHNT Yên Bái vẫn còn ít những tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, chưa có nhiều tác phẩm thực sự tạo ra sức hấp dẫn đối với quần chúng, vẫn còn ít những tác phẩm phản ánh sâu sắc bước chuyển mạnh mẽ của đời sống xã hội, của địa phương cũng như của đất nước. Công tác phát triển hội viên, nhất là hội viên trẻ gặp nhiều khó khăn, lực lượng làm công tác lý luận, phê bình VHNT còn mỏng, chưa đạt yêu cầu. Công tác đào tạo cho đội ngũ văn nghệ sĩ với những người làm công tác quản lý VHNT chưa thực sự thường xuyên.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn "VHNT cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) khẳng định: "Văn hóa là một mặt trận; xây dựng và phát triển văn hóa là một sự nghiệp cách mạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì, thận trọng …”. Vì vậy, mỗi văn nghệ sĩ cần bám sát hiện thực cuộc sống để sáng tạo làm sao cho mỗi tác phẩm của họ phán ánh chân thực cuộc sống, làm sao cho người đọc sau khi gấp sách lại đều cảm thấy "Mạch đời đập dưới bìa sách như mạch máu đập dưới làn da”.

Với một nhiệm kỳ đổi mới - sáng tạo - hiệu quả và hoạt động không ngừng nghỉ, Hội Liên hiệp VHNT Yên Bái đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, được tặng Cờ thi đua và Bằng khen nhiều năm liên tục của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, của UBND tỉnh Yên Bái. 

Đặc biệt, năm 2018, Hội đã được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì, được Tỉnh ủy – HĐND - UBND tỉnh quan tâm nâng cấp trụ sở Hội khang trang, sạch đẹp. Trụ sở Hội thực sự là mái nhà chung, nơi tập, hợp động viên đội ngũ văn nghệ sĩ của tỉnh sáng tạo, trao đổi nghiên cứu, phê bình, định hướng thẩm mỹ và năng lực thụ hưởng văn hóa cho công chúng.

Với khí thế mới, nhiệm kỳ 2020 - 2025 tin tưởng rằng, các văn nghệ sĩ Yên Bái sẽ tiếp tục được đón nhận sự ủng hộ quý báu của Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh, của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam và 10 hội chuyên ngành Trung ương cùng các sở, ban, ngành, các huyện, thị, thành phố trong tỉnh. Đội ngũ văn nghệ sĩ Yên Bái sẽ đoàn kết một lòng, hăng say sáng tác, góp phần vào công cuộc xây dựng con người, xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc.

Họa sĩ Nguyễn Đình Thi - Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Yên Bái