Trong năm đầu tiên tổ chức triển khai thực hiện Chương trình xây dựng NTM theo Bộ tiêu chí mới của giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Yên Bái đặt mục tiêu có thêm 13 xã đạt chuẩn NTM, 10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 3 xã đạt NTM kiểu mẫu. Với cấp thôn, bản thì phấn đấu có thêm 75 thôn, bản đạt chuẩn thôn NTM và 76 thôn, bản đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu.

Thực hiện các mục tiêu này, cấp ủy, chính quyền các địa phương trong toàn tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp và huy động sự tham gia của nhân dân. Bà Hoàng Thị Xuân Hương, Bí thư Đảng bộ xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn cho biết: "Để đưa Đồng Khê trở thành xã đạt chuẩn NTM nâng cao vào cuối năm 2022, đối với tất cả các chỉ tiêu đã được cấp ủy, chính quyền địa phương vào cuộc ngay từ đầu năm. Trong đó, tiêu chí về nâng cao thu nhập cho bà con nhân dân, hiện nay tập trung vào các cây trồng chủ lực của địa phương và triển khai các đề án liên quan đến chuỗi giá trị...".

Xác định xây dựng NTM có điểm đầu nhưng không có điểm kết thúc, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Yên Bái đã ban hành bộ tiêu chí mới với nhiều tiêu chí được nâng lên. Bên cạnh đó, nhiều chỉ tiêu thành phần cũng mới được đưa vào bộ tiêu chí. Do vậy, để hoàn thành các mục tiêu về xây dựng NTM trong năm đã đề ra, các địa phương vừa phải đầu tư, đánh giá lại chất lượng các chỉ tiêu, tiêu chí đã có, vừa phải phấn đấu thực hiện đạt yêu cầu của bộ tiêu chí mới.

Xã Minh Quán, huyện Trấn Yên là một trong 3 xã đặt mục tiêu hoàn thành NTM kiểu mẫu trong năm 2022. Xét theo Bộ tiêu chí giai đoạn mới này thì Minh Quán có nhiều tiêu chí bị tụt so với giai đoạn trước và có một số chỉ tiêu mới phải hoàn thành. Đơn cử như tiêu chí về y tế, xã phải có tỷ lệ người dân tham gia và sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh từ xa lớn hơn 40%. Tuy nhiên, thời gian còn lại trong năm 2022 rất ngắn, mà nhiều người dân trên địa bàn vẫn chưa sử dụng thành thạo dịch vụ này.

Ông Lương Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Minh Quán cho biết: "Đối với tiêu chí chuyển đổi số thì ngoài hạ tầng phải đảm bảo còn cần kỹ năng sử dụng và nhận thức của người dân. Ví dụ như mua hàng trên App chẳng hạn nếu nhân dân không có kỹ năng thì không thực hiện được, hoặc chỉ tiêu khám chữa bệnh thì người dân đặt ra vấn đề khám chữa bệnh trực tiếp chứ không khám chữa bệnh trên App, chẳng hạn như vậy. Đấy là những tiêu chí chúng tôi đang vận động nhân dân thực hiện...".

Nghèo đa chiều là tiêu chí tương đối khó với nhiều địa phương ở Yên Bái hiện nay. Theo Quyết định của Bộ LĐ-TB và XH thì tỷ lệ nghèo đa chiều với xã NTM là 13%, xã NTM nâng cao là 8% (gồm cả hộ nghèo và cận nghèo). Tuy nhiên, hiện nay, các xã trên địa bàn tỉnh Yên Bái phần lớn có tỷ lệ nghèo đa chiều cao, ví dụ như Ngọc Chấn (Yên Bình) gần 24%; Bình Thuận (Văn Chấn) gần 41%, Lâm Thượng (Lục Yên) 36%… cho nên, để giảm ngay tỷ lệ hộ nghèo xuống 13% là rất khó.

Một tiêu chí khác cũng khó thực hiện đối với các xã ở Yên Bái là tiêu chí môi trường. Trong tiêu chí này có nhiều chỉ tiêu mới được bổ sung và đòi hỏi mức độ thực hiện cao hơn. Vì vậy, nhiều xã đã lúng túng và chưa rà soát, đánh giá được cụ thể đối với từng chỉ tiêu. Ngoài ra, thực hiện xây dựng NTM theo Bộ tiêu chí mới, nhiều xã còn gặp khó khăn trong việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chương trình OCOP, chuyển đổi cơ cấu kinh tế; năng lực hoạt động của Hợp tác xã, tổ hợp tác cũng còn hạn chế, thiếu liên kết trong tiêu thụ sản phẩm...

Khó khăn là vậy, nhưng hiện nay cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã và đang tập trung thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thành được mục tiêu đề ra. Ông Triệu Văn Huấn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Lai, huyện Lục Yên chia sẻ: "Đảng ủy xã quan tâm triển khai với mục đích là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, mang lại sự ấm no, hạnh phúc cho nhân dân". "Bên cạnh việc tổ chức thực hiện tốt cũng sẽ rà soát, đánh giá khách quan, minh bạch đối với các xã về đích nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao để đảm bảo các chỉ tiêu" - ông Lã Tuấn Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Bình cho biết.

Với sự nỗ lực vượt khó của các địa phương, mục tiêu có thêm 13 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 3 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Yên Bái đặt ra hiện có nhiều cơ sở để hoàn thành đúng tiến độ.