Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, hiện cả nước có khoảng gần 8.000 lễ hội. Trong những năm qua, công tác tổ chức và quản lý lễ hội ở nước ta có nhiều chuyển biến tích cực, việc tổ chức hoạt động lễ hội, đặc biệt là lễ hội dân gian đã từng bước đi vào nề nếp, góp phần quan trọng đối với công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Tuy nhiên, trên thực tế còn có những lễ hội chỉ chú trọng đầu tư đến hình thức, quy mô mà chưa đảm bảo về nội dung. Một số lễ hội còn duy trì tập tục chứa đựng những yếu tố bạo lực, chưa phù hợp với xu thế của thời đại; tình trạng bạo lực, phản cảm ở không ít các lễ hội vẫn còn diễn ra; công tác bảo đảm an ninh trật tự, thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội còn yếu; vấn đề ùn tắc giao thông, hiện tượng chen lấn, xô đẩy, đeo bám khách, cờ bạc trá hình còn phổ biến; việc nâng giá dịch vụ, đặt tiền công đức, giọt dầu tùy tiện không đúng nơi quy định, tệ nạn ăn xin, ăn mày còn tồn tại. Đặc biệt, đang xuất hiện xu hướng tự nâng cấp, đặt tên lễ hội thành lễ hội quốc gia, lễ hội quốc tế, thương mại hóa, làm giảm đi tính tôn nghiêm và những nét đẹp văn hóa trong hoạt động lễ hội.

Bên cạnh đó, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đối với hoạt động lễ hội chưa đầy đủ, đồng bộ. Hiện nay, hoạt động quản lý lễ hội có nhiều văn bản điều chỉnh nhưng phần nhiều vẫn là những văn bản chỉ đạo, chưa được luật hóa, do đó việc áp dụng trong thực tế rất khó khăn, bất cập.

Vì vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng việc ban hành Nghị định về quản lý và tổ chức lễ hội là hết sức cần thiết. Sự ra đời của Nghị định sẽ tạo cơ sở pháp lý cho công tác quản lý và tổ chức lễ hội được thống nhất thực hiện theo các quy định của pháp luật; đồng thời khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội.

Yêu cầu đăng ký, thông báo tổ chức lễ hội

Tại dự thảo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất, lễ hội văn hóa, lễ hội ngành nghề có quy mô toàn quốc hoặc khu vực, lễ hội có nguồn gốc từ nước ngoài được tổ chức lần đầu phải đăng ký với Bộ này trước khi tổ chức lễ hội.

Lễ hội truyền thống được khôi phục sau thời gian gián đoạn; lễ hội văn hóa, lễ hội ngành nghề có quy mô cấp tỉnh được tổ chức lần đầu phải đăng ký với UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trước khi tổ chức lễ hội.