Dự báo những cam kết của Mỹ, EU, Trung Quốc, Ấn Độ và các nước tại COP-21 sẽ tạo một sự thay đổi lịch sử, mở ra một sự bùng nổ đầu tư vào công nghệ mới và năng lượng tái tạo, có thể đưa nền kinh tế toàn cầu thoát khỏi bẫy tăng trưởng chậm.

Sự bùng nổ đó trị giá 30.000 tỷ USD vào năm 2040, báo cáo của các nhà kinh tế tại Barclays cho biết. Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, gồm than, khí đốt và dầu mỏ, có thể bị giảm 1/4 thu nhập, tức 34.000 tỷ USD, trong 1/4 thế kỷ tới nếu thỏa thuận Paris dẫn tới một loạt đánh giá nghiêm khắc hơn mỗi 5 năm trong lộ trình giảm lượng khí thải CO2 theo đề nghị của LHQ và Pháp.

Bởi theo đó, tiêu thụ dầu thô và nhu cầu dầu thô sẽ giảm nhanh. Hầu hết các công ty nhiên liệu hóa thạch sẽ phải đối mặt đóng cửa trừ khi có thể tự thay đổi như Shell, Total và Statoil đã và đang làm.

Mục tiêu LHQ đã đồng ý là giới hạn sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu 2°C so với mức tiền công nghiệp vào năm 2100, được coi là giới hạn an toàn nếu không trái đất phải gánh chịu hậu quả không thể đảo ngược.

Tuần hành vì khí hậu ở Paris, Pháp. Các biểu ngữ ghi: Nói không với tình trạng khẩn cấp. Sự khẩn cấp chính là xã hội và khí hậu. Ảnh: EPA

Các nhà đàm phán khí hậu nói phải quyết liệt "loại bỏ carbon", với lượng khí thải ròng âm vào năm 2070 hoặc sau đó. Điều này nghĩa là CO2 sẽ phải bị loại ra khỏi khí quyển và chôn lấp, hoặc bị hấp thụ bởi tái trồng rừng.

Một kịch bản như vậy sẽ gồm sự gần tuyệt chủng của ngành công nghiệp than, trừ khi có một bước nhảy vọt trong việc thu giữ và lưu trữ carbon. Nó cũng gồm sự chuyển đổi hoàn toàn sang xe điện, khi động cơ đốt trong trở nên lỗi thời.

Barclays dự báo cần 21.500 tỷ USD đầu tư cho hiệu quả năng lượng vào năm 2040 theo sự cam kết hiện tại của 155 quốc gia, chiếm 94% kinh tế toàn cầu. Thêm 8.500 tỷ USD chi cho phát triển năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, lưu trữ năng lượng và năng lượng hạt nhân.
Nhưng đó mới là một kịch bản tối giản. Trong khi các cam kết Paris đưa ra một bước ngoặt, chúng chưa đủ đáp ứng các mục tiêu của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPPC). Trái đất đã sử dụng hết 2/3 "ngân sách carbon" được phép là 2.900 gigaton (GT), và sẽ sử dụng hết 3/4 của 1.000 GT còn lại vào năm 2030.

Công cụ thực thi chính sẽ là tăng giá khí thải carbon lên khoảng 140 USD/tấn vào năm 2040, trong hình thức một dạng thuế hoặc trong kế hoạch buôn bán khí thải. Công cụ khác là tấn công vào các khoản trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch, khoảng 550 tỷ USD/năm, ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).

Michael Jacobs, Ủy ban Toàn cầu về Năng lượng và Khí hậu (GCEC), cho biết trên The Telegraph, thỏa thuận Paris là tín hiệu kinh tế với các thị trường và các nhà đầu tư về một cơ hội lớn trước mặt họ.

Chưa chắc chắn sẽ có một thỏa thuận mang tính ràng buộc. Có thể vẫn còn các tranh cãi về cam kết hỗ trợ 100 tỷ USD/năm cho các nước đang phát triển. Nhưng Hội nghị Paris năm nay hoàn toàn khác so Hội nghị Copenhagen năm 2009, lúc còn sự chia rẽ "Bắc - Nam" giữa những người có trách nhiệm, rằng ai sẽ trả tiền để làm sạch di sản khí nhà kính.

"Điều đã thực sự thay đổi mọi thứ chính là chi phí năng lượng tái tạo đã giảm, những gì dường như không thể cách đây 6 năm ở Copenhagen nay đã có thể", theo Mark Lewis, tác giả chính của báo cáo Barclays. Năng lượng tái tạo chiếm một nửa trong số toàn bộ năng lượng mới được bổ sung trên toàn thế giới trong năm ngoái.

"Chi phí trung bình của năng lượng mặt trời là 400 USD/mWh trên toàn thế giới trong năm 2010, nhưng đã giảm xuống 130 USD trong năm 2014 và bây giờ chỉ còn dưới 60 USD tại các địa điểm tốt nhất. Hầu như không ai có thể tưởng tượng giá này 6 năm trước", Lewis cho biết.

Theo Lewis, đột phá lớn tiếp theo, khoảng trong vòng 5 năm, sẽ là lưu trữ năng lượng giá rẻ, tăng tốc một hiệu ứng quả cầu tuyết không thể ngăn cản được thúc đẩy bởi sức mạnh thị trường. IEA dự báo ​​công suất năng lượng mặt trời và gió sẽ tăng gấp 8 lần.

Bước ngoặt lịch sử là thỏa thuận giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái. Trung Quốc, hiện phát thải lượng CO2 bằng Mỹ và EU cộng lại, đã thay đổi so với ở Hội nghị Copenhagen, đã tích cực phát triển năng lượng xanh, tăng tốc làm sạch các thành phố ô nhiễm. Trung Quốc sẽ giới thiệu một hệ thống thu giữ và buôn bán khí thải trong năm 2017. Các nhà máy than ô nhiễm nhất đang được đóng cửa. Khoảng 200 GW công suất năng lượng mặt trời sẽ được lắp đặt vào cuối thập niên này.

Kêu gọi cứu gấu Bắc cực ở Hồng Công (Trung Quốc). Ảnh: REUTERS

Jacobs của GCEC cho biết, thỏa thuận Paris rất có khả năng vì "đã đi qua những bước ngoặt ở Mỹ và Trung Quốc, cả 2 nước đã đi đến nhận thức rằng có thể giảm lượng carbon mà không gây tổn hại tăng trưởng kinh tế".

Thỏa thuận Paris sẽ không mang tính ràng buộc pháp lý, nhưng được dự kiến có tác dụng tương tự khi mỗi quốc gia chuyển đổi các tiêu chí thành pháp luật của mình. Tại Mỹ, thỏa thuận sẽ được thực thi thông qua các cơ chế pháp lý của Đạo luật Không khí sạch, không cần Thượng viện phê chuẩn.

* Tháp Eiffel chuyển màu xanh để ủng hộ nỗ lực phủ xanh Trái Đất

Ngày 30/11, Tháp Eiffel đã chuyển sang màu xanh, đánh dấu ngày khởi đầu của chiến dịch "trồng cây ảo" trên biểu tượng nổi tiếng của kinh đô Paris nhằm ủng hộ nỗ lực phủ xanh Trái Đất.

Chiến dịch mang tên “Một trái tim, một mầm cây” chính thức bắt đầu với sự tham gia của Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon và nữ diễn viên người Pháp từng đoạt giải Oscar Marion Cotillard.

Chiến dịch đặc biệt này cho phép mỗi người dùng điện thoại thông minh trồng "một cây ảo” có khả năng lớn lên theo nhịp tim của họ ở trên tháp. Để tham gia, người dùng có thể tải về điện thoại một ứng dụng ghi lại nhịp tim của mình thông qua một phần mềm cảm ứng để dựa vào đó tạo hình cho “cây ảo.”

Sau đó, nhờ công nghệ âm thanh và ánh sáng, tên người dùng và lời nhắn của người sẽ cùng xuất hiện bên cạnh "cây ảo" trên tháp. Mỗi cây ảo này sẽ gây quỹ được từ 3 tới 10 euro tùy chủng loại và mỗi cây ảo xuất hiện trên Tháp Eiffel sẽ được hiện thực hóa bằng một cây thật được trồng trong chiến dịch phủ xanh Trái Đất bắt đầu từ năm 2016.

Người tham gia sau đó có thể theo dõi quá trình sinh trưởng của cây thật được trồng tại Australia, Brazil, Senegal, Ấn Độ, Pháp, Peru và Ivory Coast.

Theo chuyên gia công nghệ số Naziha Mestauo, ý tưởng được đưa ra nhằm kết nối thế giới ảo và thế giới thật, công nghệ và thiên nhiên và cho mỗi công dân cơ hội được hành động bảo vệ "hành tinh xanh" thông qua công nghệ.

Hoạt động này được triển khai đúng ngày khai mạc chính thức Hội nghị lần thứ 21 Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 21), sự kiện thu hút sự chú ý của toàn thế giới với sự tham gia của gần 150 lãnh đạo các quốc gia.

Tháp Eiffel trước đó đã bị đóng cửa trong vòng 3 ngày sau vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Paris (Pháp) đêm 13/11 và sau khi được mở cửa trở lại và được thắp sáng 3 màu trên quốc kỳ Pháp xanh, đỏ và trắng.

Thế giới xuống đường bảo vệ khí hậu:

Tuần hành vì khí hậu ở Oslo, Na Uy. Ảnh: REUTERS

Tuần hành vì khí hậu ở Canberra, Australia. Ảnh: AAP

Tuần hành vì khí hậu ở Sydney, Australia. Ảnh: AAP

Một người hóa trang thành gấu Bắc cực trong cuộc tuần hành bảo vệ khí hậu ở Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: EPA

Tuần hành vì khí hậu ở Manila, Philippines. Ảnh: REUTERS

Tuần hành vì khí hậu ở Melbourne, Australia. Ảnh: AAP

Người dân tràn ngập đường phố trong cuộc tuần hành vì khí hậu ở Melbourne, Australia. Ảnh: AAP

Tuần hành vì khí hậu ở Berlin, Đức. Ảnh: REUTERS

(Theo SGGP - TTXVN)