Băng qua 2 quả núi nữa, tất cả bàng hoàng: một diện tích rất lớn (có lẽ phải tới trên 20ha liền sát nhau) người dân sử dụng để trồng cây thuốc phiện.

 Sau chuyến đi đó, dưới sự chỉ đạo của tỉnh, các lực lượng với hàng ngàn lượt người đã ra quân triệt phá thuốc phiện. Mùa vụ đó, diện tích tái trồng cây thuốc phiện bị phá bỏ lên tới trên 100ha... ít lâu sau, tại các xã Bản Mù, Tà Xi Láng, lực lượng chức năng lại phát hiện cây thuốc phiện "lứa 2" rồi "lứa 3" đang tiếp tục ra hoa, đậu quả... Mùa vụ năm 2006-2007 này, lại hàng ngàn lượt người được huy động vào rừng phá cây thuốc phiện. Cứ từng đoàn, từng đoàn cán bộ huyện, xã, các ngành, đoàn thể của huyện thay phiên nhau đi kiểm tra, phá bỏ...

Có mặt trong một mũi hành quân của đoàn quân đi "chiến dịch 3 bỏ" vừa qua tại bản Tà Nhù, Mông Đơ (vẫn của xã Bản Mù), chúng tôi thấy đường đi lần này còn khó khăn gấp bội, phải có 3 chiến sỹ công an đi trước dùng dao mở đường, cả đoàn mới có thể len chân được. Lần này, những mảnh nương thuốc phiện không còn "bạt ngàn" như trước mà đã được giấu kín hơn trong những hẻm núi...

Tại Hội nghị tổng kết công tác phòng chống tái trồng cây thuốc phiện mùa vụ 2006-2007 do tỉnh tổ chức tại huyện Trạm Tấu mới đây các đại biểu tiếp tục được nghe những lý do rất "cũ", như: do tập quán lâu đời của đồng bào dân tộc Mông là trồng và hút thuốc phiện, địa hình đồi núi hiểm trở, chia cắt, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn, số người nghiện trên địa bàn còn cao... Dù đúng nhưng nhiều đồng chí cán bộ và nhân dân địa phương vẫn băn khoăn, cần phải tìm ra giải pháp khắc phục như thế nào, chứ lần nào cũng viện dẫn những khó khăn như trên, năm này qua năm khác thì hóa ra dậm chân tại chỗ?

Có một nguyên nhân chưa thấy nhắc tới, đó là: một bộ phận người dân vẫn cố tình chống lại đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, vẫn tiếp tục ngang nhiên trồng và hút thuốc phiện. Tại Trạm Tấu, chúng tôi đã chứng kiến một số người dân ngang nhiên "ngả bàn đèn" ngay tại nhà, gặp người lạ vẫn "hồn nhiên" như không. Phải chăng chúng ta chưa có những biện pháp thực sự cứng rắn để xử lý những người vi phạm khiến cho nhiều người "được thể làm càn"? Có "cầu" thì mới có "cung", huyện Trạm Tấu có tới gần 500 đối tượng nghiện hút thì khối lượng thuốc phiện cần cho những đối tượng này sử dụng hàng ngày là không nhỏ. Các cấp, các ngành đã rất cố gắng trong công tác phòng chống tái trồng cây thuốc phiện ở Trạm Tấu, qua đó, diện tích tái trồng đã giảm đi hàng năm... nhưng phải thẳng thắn rằng, vẫn còn có một bộ phận cán bộ cơ sở né tránh trách nhiệm, không dám đối mặt, thậm chí còn bao che, giấu diếm sự thật.

Không ít cán bộ và người dân ở Trạm Tấu đặt câu hỏi: Tại sao trong xã Bản Mù lại trở thành "điểm nóng" nhất trên địa bàn huyện về tình trạng tái trồng cây thuốc phiện"? Thiết nghĩ, cần làm tốt hơn công tác củng cố hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn bản để cán bộ gần dân hơn, dân vận khoa học hơn để vận động cho người dân phá bỏ được những phong tục tập quán lạc hậu, tích cực tham gia và thực hiện phòng chống tái trồng cây thuốc phiện; việc thực thi pháp luật cần được thực hiện nghiêm minh, triệt để với sự vào cuộc tích cực của các lực lượng thì việc giải quyết tình trạng tái trồng cây thuốc phiện ở huyện Trạm Tấu mới có kết quả tốt hơn.

Thiên Cầm