Hương cốm Tú Lệ

  • Cập nhật: Thứ tư, 22/1/2020 | 11:22:38 AM

YênBái - Thung lũng Tú Lệ, huyện Văn Chấn được vây quanh bởi ba ngọn núi: Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song. Từ lâu, nơi đây đã nổi tiếng với một loại nếp dẻo thơm ngon nhất vùng Tây Bắc - nếp Tan "Khẩu tan chạu". Nếp ngon cộng với bàn tay khéo léo của người dân bản địa đã tạo nên hương vị đặc biệt của cốm Tú Lệ mà không nơi nào có được.

Cốm Tú Lệ không chỉ là tinh hoa của đất trời mà còn có cả tình yêu, hồn đất, hồn người Thái Tú Lệ gửi gắm vào trong đó. Cốm ở đây đặc biệt đến thế có lẽ bởi họ làm cốm với cả một tấm lòng và cực kỳ tỉ mỉ. 

Để hạt cốm còn giữ nguyên được hương vị đậm đà phải là khi lúa nếp non gần hết nước trắng sữa, khi tiết trời đã chuyển sang Thu. 

Từ sáng sớm, đồng bào Thái đã ra đồng hái những bông lúa còn đẫm sương đêm để mang về làm cốm. Lúa vừa thu hái xong được tuốt ra làm cốm ngay như thế hạt cốm mới tươi nguyên và xanh mướt. Lúa để làm cốm được chọn lọc cẩn thận, sau khi hạt thóc lép được loại bỏ, đem đãi sạch qua nước rồi cho vào chảo rang. 

Theo chị Hoàng Thị Liên ở thôn Nà Lóng - người đã gần 20 năm làm cốm thì: "Chảo thường được làm bằng gang đúc, có như vậy từng hạt cốm khi rang xong không bị cháy mà mềm dẻo, thơm ngon. Khi rang cốm phải để lửa nhỏ, đảo đều tay và liên tục để cốm chín đều, hạt cốm chín vừa tầm, bởi nếu quá lửa sẽ bị cứng, nếu non lửa sẽ bị mất đi độ dẻo. Đợi thóc nguội rồi mới cho từng mẻ vào cối giã. Giã cốm cũng cần phải có kỹ thuật, thật đều chân để lực chày giã không mạnh quá và cũng không được nhẹ quá”. 

Người giã đều chân, một người nhanh tay đảo đều thóc trong cối, nếu như thấy có trấu thì lại xúc ra rồi sảy vỏ, sau đó bỏ vào và tiếp tục giã. Tùy theo độ non của lúa khi gặt mà người giã cốm sẽ ước lượng số lần giã cốm, trung bình khoảng 5 lần giã và sảy kỹ mới hoàn tất một mẻ cốm. Cốm giã xong hạt dẹt đều, xanh mướt, vị ngọt đậm đà, ngậy, thơm hương. 

Cốm Tú Lệ có thể thưởng thức ngay hoặc rang giòn, cũng có thể ăn cùng với chuối chín trứng cuốc, trái hồng đỏ chín cây hoặc dùng để nấu cháo vịt, xôi nếp, chè. Đặc biệt, trong mâm cỗ ngày Tết mà có thêm màu xanh non của món nem, món chả từ cốm mâm cỗ sẽ thêm đủ đầy, hứa hẹn một năm sung túc.

Cũng bởi vậy mỗi du khách đến với xã Tú Lệ, huyện Văn Chấn vào mùa cốm mới thường mang về đặc sản cốm Tú Lệ - một "tinh túy” ẩm thực của đất trời Tây Bắc làm quà tặng cho những người thân.

Minh Huyền 

Các tin khác
Vòng đại xòe tại Lễ đón bằng của UNESCO ghi danh

Đã tròn 1 năm kể từ ngày Nghệ thuật Xòe Thái chính thức được UNESCO đưa vào Danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Người dân thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) luôn tự hào và ý thức để gìn giữ, lưu truyền loại hình nghệ thuật độc đáo này.

Chiều 10/10, tại thị xã Nghĩa Lộ, UBND tỉnh Yên Bái tổ chức Hội nghị tổng kết Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; khai mạc Lễ hội Văn hóa- Du lịch Mường Lò, khám phá Danh thắng quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022.

Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và khai mạc Lễ hội Văn hóa - Du lịch Mường Lò, khám phá Danh thắng Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022 ngày 24/9/2022 tại thị xã Nghĩa Lộ.

Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và khai mạc Lễ hội Văn hóa - Du lịch Mường Lò, khám phá Danh thắng Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022 (Lễ đón nhận và khai mạc Lễ hội) là sự kiện mang tầm cỡ quốc gia, có ý nghĩa và quy mô lớn nhất từ trước đến nay đối với tỉnh Yên Bái và các tỉnh có di sản. Với những nỗ lực cao nhất có thể, Yên Bái đã làm nên một lễ hội thành công về mọi mặt, ghi ấn tượng mạnh trong lòng người dân và du khách.

Để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, những năm qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Nghĩa Lộ đã xây dựng kế hoạch đưa 6 điệu xòe cổ của dân tộc Thái vào chương trình giảng dạy ngoại khóa cho học sinh; qua đó khơi dậy tình yêu và trách nhiệm bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trong thế hệ trẻ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng “Trường học hạnh phúc”.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục