Nhạc cụ nâng bước nhịp xòe

Tôn vinh “Nghệ thuật xòe Thái”

Nhạc cụ nâng bước nhịp xòe

Cập nhật: Thứ hai, 26/9/2022 | 2:08:25 PM

Xòe như cơm ăn, nước uống, không thể thiếu với đồng bào. Để có một hội xòe rộn rã, vui tươi, không thể không có các nhạc cụ như khèn bè, trống, chiêng...

Ông Cầm Văn Hoa cho biết, thường sẽ mất khoảng 10 ngày để chế tác xong một chiếc khèn bè.

Xòe là loại hình nghệ thuật đặc sắc trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Thái ở các tỉnh Tây Bắc, bao gồm: Sơn La, Điện Biên, Yên Bái, Lai Châu... Xòe như cơm ăn, nước uống, không thể thiếu với đồng bào. Để có một hội xòe rộn rã, vui tươi, không thể không có các nhạc cụ như khèn bè, trống, chiêng...

Khèn bè là loại nhạc cụ truyền thống, rất đỗi quen thuộc với đồng bào Thái ở Nghĩa Lộ, Yên Bái, cũng như các địa phương trong vùng Tây Bắc. Khèn bè không chỉ là nhạc cụ kết nối tình yêu, linh hồn trong dân ca, mà còn là nhạc cụ không thể thiếu trong những đêm xòe.

Ông Cầm Văn Hoa cho biết, thường sẽ mất khoảng 10 ngày để chế tác xong một chiếc khèn bè.

Ông Cầm Văn Hoa ở xã Hạnh Sơn, Thị xã Nghĩa Lộ - người duy nhất còn chế tác được khèn bè phục vụ những lễ hội lớn ở Nghĩa Lộ chia sẻ: Làm khèn thì nó hơi lâu một tí, phải mất chục ngày, làm phải nên chiếc khèn thổi hay mới thôi.

Cùng với khèn bè, trống cũng là thứ nhạc không thể thiếu trong mỗi hội xòe. Giữa núi rừng trùng điệp, tiếng trống vang vọng như lời mời gọi mọi người cùng đến lễ hội, nắm tay nhau vui trong vòng xòe.

Trống tiếng Thái gọi là "cống"; "cống" có 2 loại là "cống nọi" (trống nhỏ) và "cống nhớ" (trống to). Thông thường, "cống nhớ” hay được dùng trong hội xuân, lễ cúng bản mường; còn "cống nọi” dùng khi chủ mường qua đời hoặc khi có giặc, báo động khi bản, mường có việc quan trọng.

Anh Lê Thanh Tùng, ở phường Pú Trạng, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái cho biết: "Trống là nhạc cụ quan trọng trong hội xòe bởi trống giữ nhịp chính của xòe. Khi được tiếp thu các loại nhạc cụ thì tôi cũng muốn học sinh của tôi biết đến các loại nhạc cụ, được học tập và truyền lại cho các thế hệ sau này."

Trống là nhạc cụ giữ nhịp xòe.

Một nhạc cụ nữa cũng góp phần làm hội xòe thêm rộn rã là chiêng. Theo tiếng Thái: Chiêng được gọi là "sánh". Sánh thường được làm bằng đồng thau hình tròn như chiếc nón quai thao, đường kính khoảng từ 20 cm đến 60 cm, ở giữa có hoặc không có núm. Người ta dùng dùi gỗ có quấn vải mềm (hoặc dùng tay) để đánh chiêng. Tiếng chiêng càng to thì càng trầm, càng nhỏ thì càng thanh.

Nghệ nhân Lò Văn Biến, ở tổ dân phố Cang Nà, phường Trung Tâm, Thị xã Nghĩa Lộ cho biết, ở vòng xòe, chiêng phối hợp với các nhạc cụ khác đem tới sự hài hòa của âm nhạc và điệu múa, mang theo khát vọng về sự phát triển và trường tồn của dân tộc; làm quyến luyến, đắm say bao du khách: "Mỗi dân tộc đều có nét văn hóa của mình. Tôi ví dụ như xòe, nếu không đúng giai điệu thì không vào xòe được."

Vòng xòe trong ngày hội lớn ở miền Tây Yên Bái.

Tiếng khèn, tiếng trống, tiếng chiêng cứ rộn rã và vòng xòe cứ thế rộng mở. Về miền Tây Yên Bái những ngày này, du khách sẽ không thể không hoà mình vào vòng xèo bất tận, nhân dịp đồng bào Thái 4 tỉnh Tây Bắc đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh "Nghệ thuật Xòe Thái" là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

(Theo VOV)

Các tin khác

Một biểu hiện độc đáo của sự sáng tạo văn hóa đa dạng của nhân loại

Tại Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và khai mạc Lễ hội, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên Thường trú Liên hiệp quốc tại Việt Nam đã có bài phát biểu. Báo Yên Bái trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu!

Yên Bái rộn rã hội vui miền di sản

Văn hóa đặc sắc, thiên nhiên hùng vĩ, ẩm thực phong phú, con người thân thiện cùng chuỗi hoạt động đa dạng, sôi nổi, hấp dẫn tại Lễ hội Văn hóa - Du lịch Mường Lò, khám phá Danh thắng Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022 mang đến cho du khách muôn phương ấn tượng khó phai.

Hội tụ tinh hoa di sản

Chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu với công nghệ âm thanh và ánh sáng hiện đại tạo nên một màn trình diễn mãn nhãn.

Sau nghi lễ đón Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, nhân dân và khán giả xem truyền hình cả nước cùng bước vào một không gian nghệ thuật vô cùng đặc sắc để chiêm ngưỡng, trải nghiệm và cảm nhận những nét văn hóa độc đáo và tinh túy qua Chương trình nghệ thuật chào mừng với chủ đề “Xòe Thái - Tinh hoa miền di sản”.

Ấn tượng Lễ hội Văn hóa - Du lịch Mường Lò năm 2022

Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật xòe Thái” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; khai mạc Lễ hội Văn hoá - Du lịch Mường Lò và khám phá Danh thắng Quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022 diễn ra trong niềm vinh dự, tự hào của đông đảo nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái nói riêng và các tỉnh Tây Bắc nói chung. Trong nhiều ngày qua, thị xã miền Tây được sống trong không khí lễ hội sôi động và hoành tráng đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân, du khách trong và ngoài nước.

Tôn vinh “Nghệ thuật xòe Thái”