Thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, cùng với các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, xã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn, phát triển các giá trị văn hoá truyền thống nét đẹp đặc sắc riêng có. Trong đó, với trên 90% dân số là đồng bào Mông nên người dân rất quan tâm gìn giữ các giá trị văn hoá truyền thống như: vũ điệu múa khèn, độc tấu sáo, nhị, kèn môi, kèn lá, hát dân ca, dân vũ, ném pao; các lễ hội Gầu tào, Lễ mừng cơm mới...
Bà Thào Thị Sua, bản Tu San chia sẻ: "Trước đây, cuộc sống khó khăn nên người dân chúng tôi mải lo miếng cơm, manh áo chưa quan tâm nhiều đến đời sống văn hoá tinh thần. Những năm gần đây, cuộc sống đã đủ ăn, đủ mặc, nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống cũng được quan tâm và đó không chỉ để vui chơi, giải trí mà còn là để giữ gìn, bảo tồn nét văn hoá của dân tộc mình. Hiện nay, tôi thường xuyên nhắc nhở các cháu trai phải học để biết thổi khèn, múa khèn, biết các lý lẽ trong lễ cưới hỏi, đám tang; con gái phải biết thêu thùa thổ cẩm váy áo, biết vẽ hoa văn trên vải bằng sáp ong, biết dệt vải lanh... đó là những thứ căn bản về truyền thống dân tộc mình không được để mất đi”.
Cùng với đó, xã quan tâm đẩy mạnh các hoạt động xây dựng đời sống văn hoá gắn với phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn xã còn 67% năm 2024; đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Từ sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị trong công tác tuyên truyền, vận động xây dựng đời sống văn hoá, tư duy, nhận thức, hành động của nhân dân đã có những chuyển biến thiết thực.
Điển hình là việc cưới, việc tang những năm gần đây đã được thực hiện theo nếp sống văn hoá mới, tiết kiệm, lành mạnh; 100% người chết đều được đưa vào áo quan và làm ma không quá 24 tiếng; không còn thách cưới, ép duyên, nhất là thực hiện tốt chính sách dân số - kế hoạch hoá gia đình. Xã thường xuyên tuyên truyền đến các cặp vợ chồng đang trong độ tuổi sinh đẻ không sinh con thứ ba, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết thống, không lựa chọn giới tính ngay từ trong bụng mẹ...
Đối với phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, xã luôn chú trọng tăng cường công tác quản lý nhà nước về văn hóa, thông tin, thể dục thể thao và thực hiện nếp sống văn minh, các hương ước, quy ước của bản, khu dân cư gắn với phát huy các phong tục, tập quán, thuần phong mỹ tục, nề nếp, gia đạo của từng dòng họ, gia đình vào đời sống. Xã đã ban hành kịp thời các kế hoạch tổ chức các hoạt động mừng Đảng mừng xuân, kỷ niệm những ngày lễ lớn trong năm.
Bên cạnh đó, các thôn quan tâm vận động các đội văn nghệ, thể thao thường xuyên tập luyện và tham gia giao lưu văn hóa văn nghệ, bóng đá, kéo co, đẩy gậy, đánh quay trong và ngoài xã; tham gia các hoạt động lễ hội, du lịch do huyện tổ chức. Đặc biệt, xã đã tham gia hội diễn nghệ thuật quần chúng - trình diễn trang phục các dân tộc cấp xã, huyện, tỉnh và đạt nhiều giải thưởng như: giải Nhì toàn đoàn, giải Ba về trình diễn trang phục cùng một số giải Khuyến khích hát đơn ca, giải Nhất hát song ca, giải Nhì múa đơn trong Hội diễn Nghệ thuật quần chúng - Trình diễn trang phục các dân tộc cấp huyện năm 2023 và giải Nhì Hội diễn Nghệ thuật quần chúng - Trình diễn trang phục các dân tộc tỉnh.
Thông qua việc đẩy mạnh phong trào xây dựng đời sống văn hoá, hết năm 2023, tỷ lệ hộ gia đình đạt gia đình văn hóa trên địa bàn xã đã đạt 74%; tỷ lệ bản đạt tiêu chuẩn văn hóa là 72%; tỷ lệ hộ dân được nghe, xem phát thanh truyền hình đạt trên 90,9%; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân đã từng bước được nâng lên, các giá trị bản sắc văn hoá truyền thống được giữ gìn, phát huy.
Năm 2024, xã Nậm Có tiếp tục xây dựng kế hoạch đẩy mạnh các hoạt động trong Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; thực hiện nếp sống mới ăn ở sạch, làm chuồng trại gia súc xa nhà, làm nhà tiêu, bể chứa nước đảm bảo tiêu chuẩn với tỷ lệ dân số nông thôn được cung cấp nước hợp vệ sinh đạt 97%; làm đường bê tông, giữ vệ sinh môi trường với tỷ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom ở khu vực nông thôn đạt trên 80%, nhất là tại các bản Tu San, Lùng Cúng, Tà Ghênh..., xây dựng bản làng sạch đẹp, đồng thời khai thác thế mạnh có đỉnh Lùng Cúng để phát triển du lịch.
A Mua
