Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai 2024: Phát huy giá trị Di sản văn hóa quốc gia

Du lịch - Lễ hội

Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai 2024: Phát huy giá trị Di sản văn hóa quốc gia

Cập nhật: Thứ sáu, 19/4/2024 | 7:35:41 AM

Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai hàng năm là nơi giao lưu, gặp gỡ, bảo tồn những nét đẹp văn hóa dân gian đặc sắc riêng có của đồng bào các dân tộc thiểu số và quảng bá thu hút du khách đến với Hà Giang.

Người dân địa phương thực hiện nghi thức dâng hương miếu Ông, miếu Bà trong Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai năm 2023

Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai năm 2024 với chủ đề "Ấn tượng Khâu Vai” sẽ diễn ra từ chiều 4/5 đến trưa 5/5 với nhiều hoạt động đặc sắc, hứa hẹn hấp dẫn du khách.

Theo ông Ngô Mạnh Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang, Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai năm 2024 bao gồm nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao phong phú, đa dạng, như Lễ dâng hương miếu Ông, miếu Bà; giao lưu văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian truyền thống thi leo cột chinh phục tình yêu, đánh yến, trình diễn thổi khèn Mông, múa nhảy lửa, múa trống đồng; điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô, trưng bày và giới thiệu các sản phẩm nông sản đặc trưng...

Chợ phong lưu Khâu Vai thường được đồng bào dân tộc thiểu số gọi là "Chợ tình Khâu Vai”. Đây là chợ tình riêng có ở Cao nguyên đá Đồng Văn, chỉ diễn ra duy nhất vào ngày 27/3 (âm lịch) hàng năm, kéo dài trong một đêm, một ngày.

Từ ‘Khau Vai’ trong tiếng Tày-Nùng nghĩa là ‘đèo gai’. Nhưng nhiều tư liệu dùng chệch thành ‘Khâu Vai’. Khách đi du lịch Hà Giang còn gọi đùa đây là chợ Phong Tình.

Nguồn gốc của chợ phiên này bắt đầu từ truyền thuyết về chàng Ba người dân tộc Nùng và nàng Út người dân tộc Giáy. Họ yêu nhau say đắm nhưng do không cùng dân tộc, không cùng tổ tiên hay phong tục, tập quán. Hơn nữa, chàng lại là con nhà nghèo còn nàng là con gái tộc trưởng người Giáy. Bởi vậy mối tình của 2 người bị ngăn cấm.

Họ đã đưa nhau lên hang trên núi Khau Vai để trốn, sống qua ngày. Vậy nhưng ở dưới bản, họ hàng tộc cô Út vác cung vác nỏ sang mắng chửi nhà trai đã đem cô bỏ nhà đi. Nhà trai cũng mang gậy, mang dao ra đánh chửi nhà gái. Từ hang trên núi, 2 người thấy cảnh họ hàng vì mình mà đâm chém nhau, họ đau lòng mà đành chia tay, trở về làm tròn bổn phận với gia tộc. Trước khi chia tay họ hẹn 27/3 hàng năm sẽ lại đến Khau Vai hát cho nhau nghe, tâm sự về những chuyện xảy ra trong suốt một năm xa cách.

Ở bên nhau hết đêm, ngày hôm sau họ sẽ lại về với cuộc sống thường ngày. Đến khi già, ngày cuối đời họ lại đến đây, ôm chặt lấy nhau, cùng đi vào cõi vĩnh hằng. Ngày họ ra đi cũng là 27/3. Dân làng thương tiếc về mối lương duyên trắc trở này nên đã dựng lên 2 miếu thờ Ông, thờ Bà và lấy ngày này làm ngày họp chợ cho các đôi trai gái lỡ duyên.

Ban đầu chợ không phải để buôn bán sản phẩm gì, mà chỉ là nơi người ta tìm đến với nhau. Những người này có thể xa nhau do tình duyên trắc trở, gia đình ngăn cấm, hoặc những lý do khác mà không thể đến được với nhau, mỗi người đều ôm một đoạn tâm tư không dứt như truyền thuyết về đôi trai gái năm xưa. Bởi vậy ngày này là để họ có thể tâm sự hàn huyên sau một hoặc nhiều năm xa cách, thông báo tình hình hiện tại của nhau.

Những đoạn tình đứt quãng này đều là quá khứ của mỗi người. Thế nên những người đã lập gia đình đến đây, vợ không ghen, chồng không ghen. Họ tôn trọng nhau, tôn trọng quá khứ của nhau, coi đấy là trách nhiệm đối với đời sống tinh thần của nhau. Hết phiên chợ, họ lại quay về cuộc sống thường ngày, hẹn đến chợ năm sau lại tới.

Với những giá trị độc đáo, đặc sắc, năm 2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số 1952/QĐ-BVHTTDL đưa "Tập quán xã hội và tín ngưỡng Chợ Phong lưu Khâu Vai," xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia.

Việc tổ chức lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai được duy trì hàng năm nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang; tái hiện những giá trị cuộc sống, bản sắc văn hóa của đồng bào nơi Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, góp phần xây dựng và phát triển những chuẩn mực đạo đức xã hội, gia đình mang đậm tính nhân văn cao đẹp truyền thống của đồng bào.

Đây cũng là nơi giao lưu, gặp gỡ để bảo tồn những nét đẹp văn hóa dân gian đặc sắc riêng có của đồng bào các dân tộc thiểu số và quảng bá thu hút du khách đến với Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn./.

(Theo Vietnam+)

Các tin khác

Mù Cang Chải: 850 học sinh tham dự Hội thi múa khèn, múa khăn lần II

850 học sinh đã tham gia Hội thi múa khèn, múa khăn huyện Mù Cang Chải lần II, năm 2024.

Trong hai ngày 30/4- 1/5, huyện Mù Cang Chải đã tổ chức Hội thi múa khèn, múa khăn lần thứ II, năm 2024. Hoạt động đã thu hút nhiều trường học tham gia, để lại ấn tượng sâu sắc cho du khách khi đến với Mù Cang Chải trong những ngày nghỉ lễ.

Thị xã Nghĩa Lộ: Ấn tượng Hội thi "Lung linh vòng xòe"

Lãnh đạo thị xã Nghĩa Lộ trao giải Nhất cho Đội xã Phù Nham

Sau 2 ngày diễn ra sôi nổi, Hội thi "Lung linh vòng xòe" thị xã Nghĩa Lộ lần thứ hai, năm 2024 đã thành công tốt đẹp. Hơn 1.400 nghệ nhân, diễn viên quần chúng thuộc đội thi của 14 xã, phường đã đem đến những vòng xòe trình diễn đầy nghệ thuật, sáng tạo, để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả, nhân dân và du khách.

Cổng Thông tin Du lịch và Ứng dụng du lịch tỉnh Yên Bái- "cẩm nang" du lịch hữu hiệu

Du khách tìm hiểu thông tin trên Cổng Thông tin du lịch và Ứng dụng du lịch tỉnh Yên Bái.

Cổng Thông tin Du lịch và Ứng dụng du lịch tỉnh Yên Bái giúp người dân và du khách có thể tra cứu, tìm hiểu thông tin du lịch Yên Bái đầy đủ, chính xác, dễ dàng qua các bài viết, hình ảnh, video về khu, điểm du lịch, danh lam thắng cảnh. Các dịch vụ như: khách sạn, ẩm thực, mua sắm, vui chơi được mô tả chi tiết… giúp du khách có lựa chọn phù hợp, nhanh chóng, giảm chi phí trung gian.

Hàng nghìn du khách bị mắc kẹt vì cảng Quan Lạn cạn trơ đáy

Chiếc tàu cao tốc này cũng du khách xuất bên từ Cảng khách quốc tế Ao Tiên, Vân Đồn từ 8h sáng 29.4 nhưng đến trưa nay vẫn chưa thể cập cảng Quan Lạn.

Hàng nghìn du khách tham quan đảo du lịch Quan Lạn, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh sáng nay (29.4) bị mắc kẹt cả ở trên bờ lẫn trên tàu cao tốc do cảng Quan Lạn cạn trơ đáy, các tàu du lịch không thể cập bến. Dự kiến, tình hình đưa đón khách ra - vào đảo du lịch nổi tiếng này bị ảnh hưởng thêm vài ngày nữa.

Du lịch - Lễ hội