Thời gian qua, việc tìm kiếm và đưa vào sản xuất các giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh tốt luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành nông nghiệp và môi trường Yên Bái nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện đời sống của bà con nông dân. Vụ đông xuân 2024 - 2025 vừa qua, một mô hình trình diễn giống lúa thuần ĐB18 đã được triển khai thành công tại thị xã Nghĩa Lộ.
Đây là kết quả hợp tác giữa Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Vinaseed Group - Hà Nội, Trung tâm Khuyến nông tỉnh và Hội Nông dân thị xã Nghĩa Lộ. Mô hình được thực hiện tại phường Tân An, thị xã Nghĩa Lộ, quy mô 1,2ha với sự tham gia của 10 hộ nông dân.
Sau hơn 4 tháng triển khai, đến nay mô hình đã cho thấy nhiều tín hiệu tích cực và đầy triển vọng. Ông Đặng Thành Trung - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh chia sẻ: "Giống lúa ĐB18 là giống cảm ôn, gieo cấy được 2 vụ. Giống có thời gian sinh trưởng vụ xuân từ 125 - 130 ngày, vụ mùa từ 100 - 105 ngày; cây cao từ 95 - 100cm, lá đòng đứng, bản lá trung bình, thế lá thẳng, đẻ nhánh khỏe, tập trung, gọn khóm. Giống lúa có dạng hạt thon dài, vỏ trấu vàng sáng; khối lượng 1.000 hạt từ 25 - 26g, chống chịu khá với một số sâu bệnh hại chính như bệnh đạo ôn, bạc lá, khô vằn; năng suất trung bình từ 68 - 70 tạ/ha, thâm canh cao đạt 85 - 80 tạ/ha. Lúa cho hạt gạo trắng trong, không bạc bụng, cơm trắng, bóng, mềm, vị đậm”.
Vụ xuân 2025, mặc dù điều kiện thời tiết không thuận lợi, sâu bệnh phát sinh và gây hại, song do làm tốt công tác dự tính, dự báo, tổ chức chỉ đạo phun thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ kịp thời nên mô hình trình diễn giống lúa ĐB18 không có sâu bệnh hại phát sinh trên diện rộng ảnh hưởng đến năng suất.
Gia đình ông Lường Văn Liễn ở thôn Ao Sen, phường Tân An lần đầu tiên gieo cấy 1.000m2 giống lúa ĐB18 trong vụ xuân này. Sau vụ gieo cấy, ông Liễn đánh giá, lúa thuần ĐB18 có nhiều ưu điểm như khả năng kháng bệnh tốt, ít phải chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Quá trình sinh trưởng, phát triển thể hiện ưu điểm cứng cây, ít đổ ngã. Nếu như trồng các giống lúa khác trên cùng một đơn vị diện tích, năng suất chỉ đạt 6 tạ/1.000m2, thì giống lúa ĐB18 cho năng suất đạt từ 6,8 đến 7 tạ/1.000m2.
Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn cũng như ghi nhận từ bà con nông dân trực tiếp sản xuất, giống lúa ĐB18 là giống thuần cảm ôn, có thể gieo trồng được ở cả hai vụ trong năm - rất phù hợp với điều kiện khí hậu và đồng đất tại địa phương. Giống lúa này có thời gian sinh trưởng trung bình từ 125 đến 130 ngày, cây sinh trưởng khỏe, cứng cáp, khả năng chống đổ ngã tốt - giúp giảm thiểu thiệt hại do mưa bão cuối vụ.
Đáng chú ý, trong suốt quá trình sinh trưởng, giống ĐB18 ít bị sâu bệnh gây hại, đặc biệt là không xuất hiện bệnh bạc lá - loại bệnh thường xuyên ảnh hưởng tới nhiều giống lúa hiện nay. Điều này góp phần giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và công chăm sóc cho nông dân. Không chỉ có khả năng sinh trưởng tốt, giống ĐB18 còn cho chất lượng gạo cao.
Hạt gạo trắng, không bạc bụng; cơm nấu lên dẻo, thơm, vị đậm và giữ được độ ngon khi để nguội. Đây là yếu tố quan trọng giúp nâng cao giá trị thương phẩm và mở rộng cơ hội tiêu thụ trên thị trường. Về năng suất, mô hình cho kết quả từ 6,7 đến 6,9 tấn thóc/ha - một con số rất đáng ghi nhận đối với giống lúa thuần trong điều kiện canh tác thực tế tại địa phương.
Thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tỉnh tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để nhân rộng mô hình, hỗ trợ kỹ thuật và cung ứng giống chất lượng, giúp bà con chủ động trong sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị hạt gạo của quê hương. Sự thành công của giống lúa ĐB18 tại hội nghị đầu bờ lần này không chỉ là tín hiệu tích cực cho sản xuất vụ mùa sắp tới mà còn mở ra hướng đi bền vững cho các hộ nông dân muốn nâng cao chất lượng lúa gạo, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và hướng tới nền nông nghiệp sạch, an toàn, giá trị cao.
Theo ông Đỗ Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Nông dân thị xã Nghĩa Lộ, hiện nay, trên thị trường nông sản, người tiêu dùng luôn quan tâm đến sản phẩm an toàn, chất lượng, ít tồn dư phân đạm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt là đối với sản phẩm lúa gạo. Vì vậy, ngoài việc sản xuất các giống lúa có tiềm năng năng suất cao, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, ngành chức năng thị xã Nghĩa Lộ còn quan tâm, hướng dẫn nông dân thực hiện quy trình kỹ thuật canh tác lúa cải tiến theo hướng an toàn, xây dựng vùng nguyên liệu lúa gạo an toàn kết hợp bao tiêu sản phẩm nhằm tăng giá trị và thu nhập cho nông dân. Kết quả thành công của mô hình trình diễn giống lúa ĐB18 không chỉ góp phần đa dạng hóa cơ cấu giống lúa tại địa phương mà còn mang lại niềm tin cho bà con nông dân trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất… "Mục tiêu mô hình nhằm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân áp dụng quy trình canh tác lúa theo hướng an toàn để cung ứng cho người tiêu dùng, từng bước quy hoạch, xây dựng vùng nguyên liệu cung ứng cho thị trường lúa gạo trên địa bàn”, ông Đỗ Anh Tuấn chia sẻ.
Quang Thiều
